တနိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ၈ နှစ်မြောက် အခမ်းအနားကို အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် ရဲ့ဖိတ်ကြားချက်အရ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များသည် အောက်တိုဘာ ၁၃ ရက်တွင် နေပြည်တော်သို့ ချီတက်သွားကြသည်။
NCA (၈)နှစ်မြောက် အခမ်းအနားကို အောက်တိုဘာ ၁၅ရက် (တနင်္ဂနွေနေ့)တွင် နေပြည်တော်ရှိ မြန်မာအပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်း ဗဟိုဌာန ( MICC ) ခန်းမတွင် ကြီးကျယ်ခမ်းနားစွာ ကျင်းပခဲ့သည်။
NCA (၈) နှစ်မြောက် အခမ်းအနားမကျင်းပမည် ၆ ရက်အလို (အောက်တိုဘာ ၉)ရက်တွင် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော် (KIA) ထိန်းချုပ်ရာနယ်မြေ လိုင်ဇာမြို့နယ် အနီးတွင် လက်နက်ကြီးပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပြီး စစ်ရှောင် ကလေး အပါအဝင် အရပ်သား ၂၉ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး၊ စစ်ရှောင် စခန်းတစ်ခုလုံး ရစရာမရှိအောင် ပျက်စီးခဲ့သည်။
စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီသည် မြန်မာတဝှမ်း အရပ်သားနေအိမ် (၆၀၀,၄၅၉) ကျော် မီးရှို့ဖျက်ဆီးပြီး Data for Myanmar စာရင်းအရ သိရသည်။
ထို့ပြင် ၂၀၂၁ ခုနစ် အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အရပ်သား သေဆုံးမှု အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက်ထိ စုစုပေါင်း (၄၁၄၉) ဦး ရှိကြောင်း နိုင်ငံရေး အကျဥ်းသားများကူညီစောင့်ရှောက်ရေး အသင်း (AAPP) စာရင်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။
သို့ပေမယ့် တစ်ချိန်က တန်းတူညီမျှရေး အမျိုးသားရေး၊ အာဏာရှင်ဖျက်သိမ်းရေး ကြွေးကြော်ခဲ့သော တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင် အချို့သည် အာဏာသိမ်း စစ်ခေါင်းဆောင် မင်းအောင်လှိုင် ဦးစီးကျင်းပသည့် NCA ကို မျှော်လင့်ချက်နှင့် တပျော်တပါး သွားရောက်ခဲ့ကြသည်။
NCA ပွဲသို့ သွားတက်တဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များမှာ သျှမ်းပြည် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ၊ သျှမ်းပြည် တပ်မတော် (RCSS/SSA )၊ ရခိုင်ပြည်လွတ်မြောက်ရေးပါတီ (ALP)၊ မွန်ပြည်သစ်ပါတီ (NMSP)၊ ဒီမိုကရေစီအကျိုးပြု ကရင့်တပ်မတော် (DKBA)၊ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU/KNLA-PC)၊ လားဟူဒီမိုကရက်တစ် အစည်းအရုံး (LDU)နဲ့ ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွှတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (PNLO) တို့ဖြစ်ကြသည်။
အခမ်းအနားကိုကြည့်ချင်းအားဖြင့်ခမ်းနားထည်ဝါမှုရှိပြီး တန်းတူညီမျှရေးဟု ပြောဆိုနေသည့် စစ်အာဏာရှင်ဟာ တိုင်းရင်းသားခေါင်းဆောင်များနှင့် တန်းတူ မထိုင်နိုင်ဘဲ သီးသန့်ခုံဖြင့် ခန့်ခန့်ကြီး တစ်ကိုယ်တည်း ထိုင်နေခြင်းဟာ မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်လာသည်။
ထိုပွဲကို တက်ရောက်သည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့ခေါင်းဆောင်များသည် စစ်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ ဖိတ်ခေါ်မှုအရ သွားသော်လည်း စစ်ကောင်စီထုတ် အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက် မြန်မာ့အလင်း သတင်းစာတွင် “နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေး ကောင်စီ ဥက္ကဌ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင်အား တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခတ်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) (၈)နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည်နေ့ အခမ်းအနားသို့ တက်ရောက်ခဲ့သော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များက လာရောက်ဂါရဝပြု တွေ့ဆုံ” ဟု အမြတ်ထုတ် ရေးသားထားသည်။
“နိုင်ငံရေးလိုအပ်ချက်အရ သူတို့လုပ်ရတာနေမှာပါ။ ကိုယ်စားလှယ်တွေ သူ့ကို ဂါရဝပြု ကန်တော့တဲ့ ပုံတွေတော့မတွေ့မိ ဘူးမဟုတ်လား” – ဟု NCA လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပါဝင်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဉီးကပြောသည်။
အာဏာသိမ်းခေါင်းဆောင်ရဲ့ဖိတ်ကြားချက်အရ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များက ပြုံးပြုံးရွှင်ရွှင်နဲ့ သွားတက်ခဲ့သော်လည်း တဖက်မှာ စစ်ကောင်စီရဲ့ ဝါဒဖြန့်ရေးသားချက်သည် အလွန်ပင် အံ့သြစရာဖြစ်စေသည်။
ထို့အချက်ကိုလည်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် ခေါင်းဆောင်များက သတိမမူကြပေ။ ယင်းကိစ္စများကို ကြည့်ချင်းအာဖြင့် စစ်တပ်အုပ်ချုပ်သူများသည် တိုင်းရင်းသားများကို တန်းတူညီမျှမှုမဆက်ဆံဘဲ တဆစ်ချိုးနိမ့်ထားကြောင်း နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝန်းကလည်း သုံးသပ်ပြောဆိုသည်။
ထို့အပြင် စစ်အာဏာရှင်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ ပါးစပ်ဖျားတွင် “ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ” ဖော်ဆောင်ရေးဟု ပြောဆိုခဲ့သော်လည်း လက်တွေ့မှာ သျှမ်းပြည် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ၊ သျှမ်းပြည် တပ်မတော် (RCSS/SSA) ဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်ကို ၄င်းမကျွမ်းကျင်သည့် မြန်မာစကားဖြင့် မိန့်ခွန်းပြောဆိုခိုင်းသည့်ကိစ္စလည်း ဟာသတစ်ခုကဲ့သို့ လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာပေါ် အများ ကဲ့ရဲ့လာစေခဲ့သည်။
သို့ရာတွင် အာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင်သည် RCSS ဥက္ကဌ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်နှင့် ဘေးချင်းကပ် လမ်းလျှောက်ပြီး ခန်းမထဲဝင်လာခြင်းကို ကြည့်ပါက RCSS ဦးစားပေးသည့် သဘောရှိသည်။
ယခုနှစ်ကျင်းပတဲ့ NCA (၈)နှစ်မြောက်နေ့ တွင် စစ်ခေါင်းဆောင်က ( NCA) လက်မှတ်ထိုးထားသည့် အဖွဲ့အားလုံးနှင့် လက်မှတ်မထိုးထားသည့် အဖွဲ့များကို ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ထူးခြားမှုမှာ “ဝ” တပ်ဖွဲ့ ( UWSA) ၊ မိုင်းလားတပ်ဖွဲ (NDAA )နှင့် SSPP ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ (SSPP)တို့ မတက်ရောက်ခဲ့ပေ။
နောက်ဆုံးအနေနဲ့ တခေတ်တချိန်က လူမျိုးရေး၊ အမျိုးသားရေး တန်းတူညီမျှရေးဟု ကြွေးကြော်နေသူများသည် “ ငြိမ်းချမ်းရေး” ကို စစ်ကောင်စီ ထံ သွားရောက်တောင်းဆိုနေခြင်းသည် မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်ပြီး၊ အများဝေဖန်မှု မျိုးစုံမြင့်တက်လာခဲ့သည်။
