စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာများမှ တဆင့် ငွေအတုရောင်းဝယ်ရေးလုပ်ပြီး လိမ်လည်နေကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။
လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာမှ တဆင့် ငွေအတုရောင်းဝယ်ရေး ဟု နာမည် အမျိုးမျိုးပေးပြီး Page (ပေ့)ထောင် ကာ အိမ်သုံးပစ္စည်း၊ အဝတ်အစားရောင်းဝယ်ရေး (Online Shopping) အလား ငွေသား စက္ကူအတုများကို ရောင်းဝယ်မှုပြုလုပ်နေသည်။
ထို ငွေအတုများသည် ဖယောင်းဖြင့် အရည်အသွေး ကောင်းမွန်စွာ ပြုလုပ်ထားကာ ငွေရဲ့ ဆေးသားလည်း တနှစ် အာမခံရှိသည်ဟု ငွေအတုလုပ်ရောင်းသူများက လူမှုကွန်ရက်စာမျက်နှာတွင် ပေါ်ထင်စွာ ကြေညာ ရောင်းဝယ်နေကြသည်။
လက်ရှိကာလ ပေါက်ဈေးသည် ငွေသား အစစ်ကျပ် ၅ သောင်းကို ငွေသားအတု ကျပ် ၅ သိန်း ရပြီး၊ ငွေသားအစစ်ကျပ် ၁ သိန်းကိုတော့ ငွေသားအတု ကျပ် ၁၀ သိန်း ရရှိကာ ငွေအတုဝယ်ယူသူ နေထိုင်သည့်မြို့၏ အနီးဆုံးကားဂိတ်၌ ပို့ပေးနေကြောင်း သိရသည်။
“ငွေအစစ် ၁ သိန်းကို ငွေအတု ၁၂ သိန်းရတယ်။ စိတ်ဝင်စားရင် လဲလို့ရတယ်နော်ဆိုပြီး ပြောတာ။ ကျနော်လည်း စိတ်ဝင်စားတာနဲ့ တန့်ယန်းမြို့ကို ပို့ပေးလို့ရလားဆိုပြီး ဝယ်လိုက်တာ။ ကျနော်က ကျပ် ၁ သိန်း ၅ သောင်း ဖိုးဝယ်လိုက်တာ။ ပုံထဲမှာတော့ ကျနော်ကို ငွေသား အတုပို့ပေးဖို့ ဖာထဲထည့်ပြီး ဂိတ်မှာပို့ပေးမယ့် ပုံစံ ပို့လာပေးတာပေါ့။ ပိုက်ဆံက လွှဲလည်းလွှဲပြီးရော သူ့ကို ဆက်သွယ်လို့ မရတော့ဘူး “ ဟု ငွေသားအတုဝယ်ယူ၍ လိမ်စားခံရသည့် တန့်ယန်းဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။
အဆိုပါ ငွေသားစက္ကူ အတုထုတ်လုပ်မှု များပြားလာသည့်အတွက် စီးပွားရေး ဈေးကွက်ထဲ၌ ငွေသားအတု သုံးစွဲမှုများလည်း ရှိလာပြီး လက်ရှိ အချိန်ထိ ငွေသားစက္ကူ (အစစ်၊ အတု) ကို ခွဲခြား၍ သုံးစွဲနိုင်ခြင်း မရှိသေးပေ။
ငွေသားစက္ကူ (အစစ်၊ အတု) ကို ခွဲခြားပြီး သုံးစွဲနိုင်ရန်အတွက် ငွေအတုအစစ် စစ်ဆေးသည့် စက်ရှိသလို၊ ငွေစက္ကူ စစ်သည့် ဓါတ်မီးလည်း ရှိပြီး တချို့သည် ငွေစက္ကူ၏ ဘယ်ဘက်ဘေး၌ CBM အသားတံဆိပ် ပါဝင်ခြင်း ရှိ၊ မရှိ နှင့် ငွေစက္ကူ အလင်းရောင်၌ ကြည့်ပါက ကြာဖြူပွင့် ပုံရေစာ ရှိ၊ မရှိကြောင်း စစ်ဆေးခြင်း ပြုလုပ်သည်။
“အခုတလော ငွေသားတွေ အတုထုတ်ပြီး ရောင်းလာကြတာ အတော်များများ တွေ့တယ်။ လုပ်လာတဲ့သူလည်း များတယ်။ ကိုယ်တွေ ငွေအစစ်၊ အတု မသိရင် ခံရမှာ အသေအချာပဲ။ တချို့လူတွေလည်း ငွေသားအတုကို သုံးပြီး အကြွေးပေးတာလည်း ရှိတယ်။ ဒီလိုသာဆိုရင် ကျနော်တို့ ကုန်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးသမားတွေ စီးပွားရေးသမားတွေ ခံရမှာ အများဆုံးပဲ။ ပြီးရင် ကျနော်တို့ဘဲ နစ်နာဆုံးရှုံးရမှာ “ ဟု ကုန်ပစ္စည်း ရောင်းဝယ်ရေးလုပ်သူ ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။
ထို့အပြင် ငွေသားစက္ကူ ထုတ်လုပ်မှုများလာသည့်အတွက် စီးပွားရေးလုပ်ကိုင်သူအနေဖြင့်လည်း ငွေ (အစစ်၊ အတု) ခွဲခြားနိုင်ဖို့ အခက်ခဲရှိနေသလို ငွေအတုများကို သုံးစွဲမိပါက စီးပွားရေးအပေါ် ဆိုးကျိုးများ သက်ရောက်မည်ကို စိုးရိမ်နေကြောင်း စီးပွားရေးသမားတစ်ဦးက ပြောသည်။
ထိုအတူ မြန်မာ – ထိုင်းနယ်စပ် တာချီလိတ်မြို့မှာလည်း ငွေစက္ကူအတုများ ပေါများလာကြောင်း သိရှိရသည်။
“ပြီးခဲ့တဲ့ ရက်ပိုင်းမှာ ကျွန်မတောင် ထိုင်းဘတ် ၁ ထောင်တန် အတုရသေးတယ်။ ဘယ်လိုမှ ပြန်သုံးလို့မရဘူးလေ။ တစ်ခါတလေ ကိုယ့်ဆီရောက်လာတယ်၊ သူများဆီ ရောက်သွားတယ် အဲ့လိုပါပဲ။ အခုလို အဲ့လိုပိုက်ဆံအတုတွေများ လာတော့ စိတ်ပူရတယ်။ ကိုယ်လက်ထဲ ရောက်ရင် ပြန်သုံးလို့ မရမှာကို ကြောက်တာပေါ့။ ဖြစ်နိုင်ရင်တော့ ဉပဒေကနေပြီး အဆင့်ဆင့် ပြုလုပ်ပြီး ဒီပြဿနာကို ပျောက်အောင်မလုပ်နိုင်ရင်တောင်မှ လျော့နည်းသွားအောင် လုပ်နိုင်တော့ကောင်းတယ်။” ဟု နယ်စပ်ကုန်စုံဆိုင်ဖွင့်ထားသည့် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် တစ်ဦး ကပြောသည်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးအခြေအနေ မတည်ငြိမ်မှုကြောင့် စီးပွားရေး၊ ပညာရေး အဆမတန် ကျဆင်းလာပြီး နိုင်ငံရေးမူဝါဒ ပြောင်းလဲမှုကြောင့် ဒေါ်လာဈေး၊ ရွှေဈေး၊ တရုတ်ယွမ်ငွေဈေးသည် မြင့်တက်လာရပြီး ကျပ်ငွေဈေးနှုန်း ကျဆင်းရာ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ဖြစ်ပွားနေကြောင်း သိရသည်။
