လက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ မြေစာပင်

“ကျနော်တို့မှာ ပြန်လာစရာ နေအိမ် ဆိုတာ မရှိတော့ဘူး ။ အရမ်းကြီး ဝမ်းနည်းသလို ၊ စိတ်ဓာတ်လည်း ကျတယ်” လို့ တုန်ရီရီနေတဲ့ အသံနဲ့ ကိုကြည်ညှိက ပြောပါတယ်။

ကိုကြည်ညှိဟာ အသက် ၂၈ နှစ် အရွယ်ရှိပြီး ပရဟိတ အလုပ်လုပ်ဖို့ ဝန်မလေးတဲ့ သူတစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။ အခုမှာတော့ ပရဟိတတွေ လုပ်ရင်း ပြေးရင်းနဲ့ ပြန်စရာ နေအိမ်လည်း မရှိတော့ပါဘူး။

စစ်တပ်အာဏာ မသိမ်းခင်တုန်းက သျှမ်းပြည် မိုးဗြဲမြို့ရှိ လူမှုကူညီရေး အသင်းတစ်ခုမှာ အလုပ်လုပ်နေရင်း ကနေ စစ်အာဏာသိမ်းပြီး နောက်ပိုင်းမှာ စစ်ဘေးရှောင် တစ်ဦးအဖြစ်လည်း ရောက်ရှိလာပါတယ်။

နောက်ပိုင်းမှာတော့ ကိုကြည်ညှိတယောက် စစ်ဘေးရှောင်ဘဝကနေပြီး စစ်ဘေးရှောင်ကို ကူညီတဲ့သူတစ်ဦး ဖြစ်လာပါတယ်။

“အရင်ကတည်းက ကျနော်တို့က လူမှုကူညီရေး အသင်းအဖွဲ့ဝင် ဖြစ်ပါတယ်။ စစ်တပ် အာဏာသိမ်းတော့ ကျနော်တို့မြို့မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်တော့ စစ်ဘေးရှောင်ရတယ်။ ကျနော်လည်း စစ်ဘေးရှောင်ရင်း နဲ့ပဲ စစ်ဘေးရှောင်တွေကို ကူညီပေးဖြစ်ခဲ့တာပါ” လို့ ကိုကြည်ညှိက ပြောပါတယ်။

စစ်ဘေးရှောင်တွေကို ကူညီပေးနေတာကနေ စစ်ကောင်စီ ရဲ့ စောင့်ကြည့်မှုကိုလည်း ခံနေရပေမယ့် ဖမ်းဆီးခံရမှာကို မကြောက်ဘဲ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ဆက်ပြီး လုပ်ဆောင်နေသူ တစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

သူနေထိုင် လှုပ်ရှားနေတဲ့ မိုးဗြဲမြို့ဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနစ် မတ်လ မှာ စစ်ကောင်စီ ရဲ့ စခန်းကို စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ နေရာဖြစ်ပြီး ဒီကနေ့ချိန်ထိ မိုးဗြဲမြို့ ဟာ စစ်ရေး အရှိန်တင်းမာနေဆဲ ဒေသတစ်ခုဆိုရင်လည်း မမှားပါဘူး။

မိုးဗြဲမြို့ပေါ်မှာ စစ်ကောင်စီ နဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ PDF တို့ မကြာခဏ တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ပြည်သူတွေလည်း နေရပ်မှာ အခြေချ နေထိုင်ဖို့အတွက် စိန်ခေါ်မှုတွေ အများပြား ရှိနေပါတယ်။

ဒါကြောင့် မြို့ဒေသခံတွေက စစ်ရှောင်စခန်းတွေမှာပဲ နေ့စဉ်ဘဝကို ကျင်လည်နေကြရပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လက စစ်ကောင်စီ နဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ PDF တို့ မိုးဗြဲမြို့ပေါ်မှာ တိုက်ပွဲ တစ်ဖန်ပြန် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အဲ့ဒီ တိုက်ပွဲအတွင်းမှာ နှစ်ဖက်လုံးက လက်နက်ကြီးတွေ၊ ဒရုန်းတွေ နဲ့ အသုံးပြုပြီး တိုက်ခိုက်ခဲ့ပါတယ်။

မြို့တွင်း တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားချိန်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေက ပြည်သူတွေရဲ့ နေအိမ်မှာ တပ်စွဲပုန်းခိုနေထိုင်နေသလို PDF တပ်သားတွေကလည်း ပြည်သူနေအိမ်တွေမှာ နေထိုင်ကြပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတွေ ပြည်သူနေအိမ်ထဲ တပ်စွဲနေတာကြောင့် PDF တွေက ဒရုန်း နဲ့ ပစ်ချတိုက်ခိုက်ခဲ့သဖြင့် ပြည်သူနေအိမ်တွေ အချို့လည်း ပျက်စီးသွားခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီ ပျက်စီးသွားတဲ့ အိမ်တွေထဲမှာ ကိုကြည်ညှိရဲ့ အိမ်လည်း ပါဝင်ပါတယ်။

“အဲနေ့က စစ်ကောင်စီ တပ်သားတွေက ကျနော်တို့ အိမ်ထဲမှာ ဝင်ပုန်းတာ။ PDF တွေကလည်း ဒရုန်း နဲ့ အပေါ်ကနေ ပစ်ချခဲ့တာ။ အဲ့ဒါကြောင့် ကျနော်တို့ အိမ်ကလည်း ပျက်စီးသွားခဲ့တာ။ တချို့သူများ အိမ်တွေကလည်း လက်နက်ကြီးကြောင့် ပျက်စီးသွားတာရှိတယ်” လို့ ကိုကြည်ညှိက သူတို့ ပျက်စီးသွားရတဲ့ အကြောင်းကို ပြောပါတယ်။

အာဏာသိမ်း ၂ နှစ်သာ ကာလအတွင်း မိုးဗြဲမြို့ပေါ်မှာ ပြည်သူနေအိမ် တစ်ဝက်လောက်က တိုက်ပွဲအတွင်း ပျက်စီးသွားခဲ့တယ်လို့ မိုးဗြဲမြို့အတွင်း တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ အမျိုးသားတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“အရင်ကတော့ ကျနော်တို့ စာရင်းကောက်ထားတာ ရှိတယ်။ အခုတော့ မြို့ထဲလည်း ဝင်လို့မရတော့ဘူးလေ။ ပျက်စီးတာတော့ အများကြီးပါပဲ။ မြို့ရဲ့ တစ်ဝက်လောက်တော့ ရှိမယ်ထင်တယ်” လို့ ၎င်း ပြောပါတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၂ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ အထိတော့ မိုးဗြဲမြို့မှာ နေအိမ်ပျက်စီးမှု ၁၀၀ ကျော်ရှိတယ်လို့ KNDF က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

အလားတူ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံတစ်ဝှမ်း နေအိမ် ၊ အဆောက်အအုံ ၃၆,၀၀၀ ကျော်လောက် မီးရှို့ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရတယ်လို့ ISP Myanmar က ၂၀၂၂ စက်တင်ဘာလအတွင်းမှာ နောက်ဆုံး ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

နှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော်လောက် စုဆောင်းပြီး ဆောက်ထားတဲ့ ကိုကြည်ညှိတို့ရဲ့ အိမ်ကလည်း မိနစ်ပိုင်းအတွင်းမှာပဲ အကုန်ပျက်စီးသွားခဲ့တဲ့အတွက် “ ကံတရားပေါ့” ဆိုတဲ့ စကားတလုံးကလွဲပြီး ဖြေသိမ့်စရာ စကားမရှိပေ။

“ကျနော်တို့ ခံစားချက်ကို ထုတ်ဖော်ဖို့က တခါတလေ ကျနော်တို့လည်း အရမ်းကို ခံစားရပါတယ်။ ကျနော်တို့ ဘယ်လို ပြန်တည်ဆောက်ရမလဲ။ ကျနော်တို့ မိဘတွေ နှစ်ပေါင်း ၅၀ လောက် စုဆောင်းပြီး ဆောက်ထားတဲ့အိမ်က ပျက်စီးသွားတော့ အခုချိန်မှာ သူတို့ကလည်း ဒီလိုမျိုး ပြန်ဆောက်နိုင်တော့မှာ မဟုတ်တော့ဘူး။ နောက်ဆုံးတော့လည်း ကံတရား ပဲပေါ့” လို့ ကိုကြည်ညှိက ဆိုပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လည်း ကိုကြည်ညှိဟာ လက်ရှိမှာတော့ ခိုကိုးရာမဲ့ ဘဝကနေပြီး နိုင်ငံရေး ပြန်ကောင်းလာဖို့ အတွက် ဆုတောင်း ရုံမှတပါး တော်လှန်ရေး အောင်မြင်ဖို့အတွက် ဆက်လက်အားပေး ထောက်ခံနေသွားမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

“အခုလို့ စိတ်ဓာတ်ကျနေလည်း ဘာမှလည်း မထူးပါဘူး။ ကျနော်တို့လည်း ပြန်ကုစားရအုန်းမှာပေါ့။ ကျနော်တို့ အသက်အရွယ် ငယ်သေးတယ်ဆိုနဲ့ပဲ အားတင်းထားတာပေါ့ “ လို့ ကိုကြည်ညှိက စိတ်မကောင်းစွာ ပြောပါတယ်။

ဒါပေမယ့် စစ်ရေး ပဋိပက္ခတွေကိုတော့ မြို့နဲ့ဝေးရာနေရာ နဲ့ စစ်ဘေးရှောင် ပြည်သူတွေ ခိုလှုံတဲ့နေရာ အနီးတွေမှာ မဖြစ်စေချင်ကြောင်း သူက အနူးအညွတ် တောင်းဆိုလိုက်ပါတယ်။

“တကယ်တော့ စစ်ဖြစ်တယ်ဆိုရင်လည်း မြို့နဲ့ဝေးတဲ့နေရာဖြစ်ရင် ပိုကောင်းတာပေါ့နော်။ တောတောင်တွေမှာ ဖြစ်တာတော့ ပိုကောင်းတာပေါ့။ စစ်တပ်ကလည်း ပြည်သူတွေရဲ့ နေအိမ်တွေကို အဓိက ကာကွယ်ပြီးနေတယ်။ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ကလည်း မဖြစ်မနေ တိုက်ရမှာပေါ့နော်” လို့ ကိုကြည်ညှိက ဆိုပါတယ်။

တိုက်ပွဲတွေက မြို့ထဲမှာ ဖြစ်ရတယ်ဆိုတာက စစ်ကောင်စီတွေက မြို့ပေါ်မှာ နေရာယူထားတာကြောင့် နဲ့ ရွာဘက်တွေကို ဦးတည်ပြီး လက်နက်ကြီးတွေ ရမ်းသမ်း ပစ်ခတ်မှုကြောင့် မြို့ပေါ် တိုက်ပွဲဖြစ်နေရကြောင်း မိုးဗြဲ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး (PDF) တပ်ဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးက ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။

“မြို့ပေါ်မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်တော့ အထိခိုက်တွေ အများပြား ရှိတာပေါ့။ ပြည်သူတွေကိုလည်း အရမ်းထိခိုက်ပါတယ်။ နေအိမ်တွေဆိုရင်လည်း အများကြီး ပျက်စီးသွားတာရှိတယ်” လို့ PDF တပ်ဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။

စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ ဟာ ပြည်သူတွေကို ဓားစာခံအဖြစ်ဖမ်းပြီး သတ်ဖြတ်တာရှိသလို စစ်ဘေးရှောင် စခန်းတွေကိုလည်း လက်နက်ကြီး ပစ်တာရှိနေပါတယ်။

ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လအတွင်း မိုးဗြဲမြို့ စစ်ကောင်စီ နဲ့ PDF တို့ တိုက်ပွဲကြောင့် ပြည်သူ ၁၇ ဦး သေဆုံးခဲ့ပြီး ၁၁ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိခဲ့တယ်လို့ ဒေသတွင်း သတင်းမီဒီယာ Karenni’s Voice က ဇူလိုင်လ အတွင်းမှာ ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

အလားတူ ISP Myanmar ကလည်း အာဏာသိမ်း ၂ နှစ်ကျော်ကာလအတွင်းမှာ သျှမ်းပြည်တွင်း အရပ်သား သေဆုံးမှု (၅) နေရာမှာ ရှိထားတယ်လို့ အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။

ပြည်သူတွေဟာ စစ်ကောင်စီ နဲ့ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ ကြား စစ်မြေပြင်အတွက် မြေစာပင်တွေ ဖြစ်နေပါတယ်။

ဒါအပြင် လက်ရှိ သျှမ်းပြည်သူတွေဟာလည်း တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်ရဲ့ ဖိနှိပ်မှုတွေအပြင် စစ်ကောင်စီရဲ့ ဖိနှိပ်မှုကိုပါ နေ့စဉ် ဒုနဲ့ဒေးလို့ ရင်ဆိုင် ခံစားနေကြရပါတယ်။

စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ပြည်တွင်း စစ်ဘေး‌ဒုက္ခသည် ၂ သန်းခွဲကျော်အထိ ရှိလာခဲ့ပါတယ်။

ပဋိပက္ခကြောင့် ပြည်သူတွေ နေရပ်စွန့်ခွာ နေထိုင်ရတဲ့အခြေအနေမှာ UNHCR အနေနဲ့ ကယ်ဆယ်ရေးပစ္စည်းတွေဖြစ်တဲ့ စောင်တွေ၊ မီးဖိုချောင်သုံးပစ္စည်းတွေ ခြင်ထောင်တွေ ရေပုံးတွေ အိပ်ဖျာတွေ အဝတ်အထည်တွေနဲ့ ဆိုလာမီးအိမ်တွေ အပြင် အခြေခံအိမ်သုံး ပစ္စည်းတွေပါ ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပါတယ်။

ဒါ့အပြင် အိမ်အမိုးသွပ်တွေနဲ့ နေရပ်စွန့်ခွာနေထိုင်ခါစ လူမှုအသိုင်းအဝန်းတွေအနေနဲ့ ၎င်းတို့ ခိုလှုံရာနေရာမှာ ကိုယ်တိုင် ဆောက်လုပ်နိုင်ဖို့အတွက် လုံလောက်တဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ကူညီပေးပြီး၊ လက်ရှိမှာတော့ နေအိမ်အပျက်အစီးဆိုင်ရာ အချက်အလက်တွေကို UNHCR အနေနဲ့ အချက်အလက် စုဆောင်းထားခြင်းမရှိသေးပါပေ။

စစ်မြေပြင် အတွင်း နေအိမ်ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ရတဲ့ စစ်ဘေးရှောင် ကိုကြည်ညှိတစ်ယောက်အနေနဲ့ကတော့ ပဋိပက္ခတွေချုပ်ငြိမ်းသွားရင်တောင် ပြန်စရာ နေအိမ်မရှိတဲ့အတွက် စိတ်မကောင်း ဖြစ်နေပါတယ်။

“အခုချိန်မှာ အခြေနေ တင်းမာမှုကလျော့သွားလို့ နေအိမ်ပြန်လို့ရပြီဆိုရင် ကျနော်တို့မှာ ပြန်စရာ အိမ်မရှိတော့ဘူးပေါ့။ ကျနော်တို့ တခြားသူတွေရဲ့ နေအိမ်ပျက်စီးမှုတွေ ထပ်မကြုံစေချင်တော့ဘူး ” လို့ ကိုကြည်ညှိက စိတ်မကောင်းစွာနဲ့ ပြောပါတယ်။