သျှမ်းပြည် တောင်ပိုင်း ပအိုဝ်းကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ရ ဒေသ ဆီဆိုင်မြို့နယ် မြေယာသိမ်းဆည်းမှု နှင့် ပတ်သက်ပြီး တပ်မှ အမှု ရုပ်သိမ်းပေးခြင်းမရှိသဖြင့် မြေပိုင်ရှင်များမှ တရားရင်ဆိုင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။
ဇွန်လ ၄ ရက်က ဆီဆိုင်မြို့နယ် အစိုးရ တပ်မတော် နှင့် တောင်သူများ မြေယာ အငြင်းပွားမှု ပြဿနာနှင့် ပတ်သက်ပြီး အထွေထွေ အုပ်ချုပ်ရေး ဦးစီးဌာန ရုံးအစည်းအဝေး ခန်းမတွင် တွေ့ဆုံ ညှိနှိုင်းခဲ့သော်လည်း ထူးခြားသည့် ရလဒ် တစုံတရာ မထွက်ပေါ်လာကြောင်း လယ်ယာ သိမ်းဆည်းခံရသည့် တောင်သူများက ပြောသည်။
ထိုတွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုတွင် အရှေ့တိုင်း စစ်ဌာနချုပ် မှ တာဝန်ရှိသူ နှင့် ပအိုဝ်း ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသမှ တာဝန်ရှိသူများ သိမ်းဆည်းခံ တောင်သူများတက်ရောက်ခဲ့သည်။
“လက်ရှိ အခြေနေတော့ ထူးခြားပြောင်းသွားတာ မရှိသေးဘူး။ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲက အဖြေမပေါ်၊ ရလဒ် တစ်စုံတစ်ရာ မရပဲနဲ့ ပြီးဆုံးသွားတာပဲလို့ ပြောလို့ရပါတယ်” ဟု ဆီဆိုင်မြို့ အောင်ချမ်းသာရပ်ကွက် ရပ်ကွက် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဦးစံဝင်းမောင် က သျှမ်းသံတော်ဆင့် ကိုပြောသည်။
နှစ်ဖက် တွေ့ဆုံပွဲမှာ တောင်သူများဘက်မှ မြေယာမြေများ ဆက်လက်စိုက်ပျိုးခွင့်ပြုရန်၊တောင်သူ (၇၀)ကျော် တရားစွဲဆိုထားမှု အပေါ် အမှု ရုပ်သိမ်းပေးရန်၊ တပ်မှ ပိတ်ဆို့ထားသည့် လမ်းများကို ပြန်ဖွင့်ပေးရန် နှင့် တပ်မှ သိမ်းဆည်းထားသည့် ထွန်စက် ၂၉ စီး ကိုလည် ပိုင်ရှင်များလက်သို့ ပြန်လည် အပ်နှံ ပေးရန် တောင်းဆိုကြကြောင်း ဦးစံဝင်းမောင်က ပြောပြသည်။
“ထွန်စက်တွေကိုတော့ အဲ့နေ့ ညနေ မှာ ပြန်ပေးလိုက်တယ်။ ရဲက အာမခံ နဲ့ ပြန်ထုတ်ပေးလိုက်တဲ့ သဘောပဲလေ။ အမှု ကိုတော့ ရုတ်သိမ်းတာတွေ ဘာတွေ မရှိသေးဘူး။ အမှုကတော့ ရင်ဆိုင်ရအုံးမယ်” ဟု ဦးစံဝင်းမောင် က ဆိုသည်။
အရှေ့တိုင်း စစ်ဌာနချုပ် မှ တောင်သူ ၇၀ ကျော်ကို ပုဒ်မ ၄၄၇ ဖြင့် အမှုဖွင့်ထားပြီး ထိုအမှုကို ရုပ်သိမ်းပေးခြင်းမရှိသေးသည့်အတွက် ဆက်လက် ရင်ဆိုင်သွားရမည် ဟု ဦးစံဝင်းမောင် က ထပ်လောင်းပြောသည်။
ထို့ပြင် ဆီဆိုင်မြို့နယ် အတွင်း ခြေမြန်တပ်ရင် ခမရ ၄၂၃/ ၄၂၄ တပ်ရင်းများမှ ဒေသခံ တောင်သူများထံ စိုက်ပျိုးမြေ၊ မြေယာ အဓမ္မ သိမ်းဆည်းခြင်း၊ လယ်သမားများ စိုက်ပျိုးထားသည့် အပင် ဖျက်ဆီးခြင်း၊ တောင်သူများအား တရားစွဲဆိုခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်ခြင်းများ၊ ထွန်စက်များ သိမ်းယူခြင်း၊ တပ်သိမ်းမြေစာရင်းများ ပွင့်လင်းစွာချပြမှု မရှိသည့်အပေါ် ပအိုဝ်း အရပ်ဖက် လူမှုအဖွ့ဲအစည်းများ နှင့် မိတ်ဖက် အရပ်ဖက် လူမှု အဖွဲ့အစည်း ၁၉၄ ဖွဲ့က ဇွန် ၃ရက်က သဘောထားထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
လက်ရှိ ကိုဗစ်-၁၉ ကပ်ရောဂါ ကာလတွင် စီးပွားရေး အကြပ်အတည်း အခြေအနေ အမျိုးမျိုးကြောင့် တောင်သူလယ်သမားများ စားဝတ်နေရေး အတွက် ခက်ခဲစွာ ရင်ဆိုင်နေရသည့် အချိန်ကာလဖြစ်နေကြောင်းလည်း ထုတ်ပြန်ချက် တွင်ရေးသားထားသည်။
အဆိုပါ သဘောထားချက် ထုတ်ပြန်ပြီးနောက်တွင် “ အရှေ့ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာန ချုပ် လည်း ဆင်းလာပြီးတော့ ရွာသားတွေနဲ့တွေ့တယ်။ အခုအနေအထားက တိုင်းမှူးက ပြန်မပေးချင်တဲ့အနေအထားဖြစ်နေတယ်” ဟု ပအိုဝ်းလူငယ် အစည်းအရုံး ဥက္ကဌ ခွန်ဦးက သျှမ်းသံတော်ဆင့်ကို ပြောသည်။
မြေယာမြေ အငြင်းပွားမှု ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်ပြီး တစုံတရာ ထူးခြားမှု မရှိပါက ဒုတိယ သမ္မတ ထံစာတင်တောင်ဆိုသွားမည်ဖြစ်ပြီး၊ T-Shirt Campaign ပြုလုပ်ရန်နှင့် တောင်သူများကို ပြန်စုကာ ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးမှုများလည်း ပြုလုပ်သွားမည် ဟု ခွန်ဦးက ပြောသည်။
“တပ်က မြေယာနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ပိုပြီး သိမ်းထားတယ်။ သူတို့ (တပ်) ကလည်း စီးပွားရေး လုပ်ချင်တော့ သူတို့က ပြန်မပေးချင်ဘူးဖြစ်နေတယ်”ခွန်ဦးက ဆိုသည်။
စစ်တပ် မှ သိမ်းဆည်းထားသည့် မြေများနှင့် အကောင်အထည်ဖော်ထားခြင်းမရှိသည့် မြေများအား မူလလုပ် ပိုင်ခွင့်တောင်သူများနှင့် လက်ရှိလုပ်ကိုင်နေသည့် တောင်သူများထံချွင်းချက်မရှိ တရားဝင် ပြန်လည်စွန့်လွှတ်ရန် လည်း အရပ်ဖက် လူမှု အဖွ့ဲအစည်း ၁၉၄ဖွဲ့ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။
တိုင်းရင်းသား ပြည်သူများ လက်တွေ့ကျင့်သုံးနေသည့် ဓလေ့ ထုံးတမ်းမြေယာစနစ် ကို အသိအမှတ်ပြုရန် နှင့် ပိုင်ဆိုင်ခွင့် စီမံခွင့် အားလေးစားရန်၊ လည်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ရေးသားထားသည်။
ထို့အပြင် မြေယာများ သိမ်းယူထားသည့် သက်ဆိုင်ရာ တပ်ရင်း ဌာနများ အနေဖြင့် မြေသိမ်းခြင်းလျော်ကြေး နစ်နာကြေး ပေးခြင်း၊ အကောင်အထည် ဖော်ထားခြ င်းမရှိသည့် မြေနေရာများ အား ဥပဒေအညီ မူလ လုပ်ပိုင်ခွင့်ရ တောင်သူများအားပြန်လည် စွန့်လွှတ်ပေးခြင်း စသည့် တည်ဆဲမြေယာဥပဒေများပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို လေးစားလိုက်နာပေးရန် လူမှုအဖွဲ့အစည်းများက တောင်းဆိုလိုက်သည်။
