သျှမ်းပြည် တောင်ပိုင်း ပင်လောင်းမြို့နယ်တွင် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရသော စစ်ရှောင်များသည် ဆောင်း၀င်ချိန်မှ စတင်ကာ ရေရှားပါးခြင်းဒဏ်ကို ခံစားနေရပြီး ထိုရေသုံးစွဲမှုမှ တဆင့် ကျန်းမာရေးထိခိုက်သူများလည်း ရှိနေကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။
ပင်လောင်းမြို့နယ်ရှိ စစ်ရှောင်စခန်းတွင် လူဦးရေ (၃၅၀)ကျော်ခန့်ရှိပြီး အခြား နီးစပ်ရာရွာများနင့် ဘုန်းကြီးကျောင်းများတွင်လည်း စစ်ရှောင်ဦးရေ တစ်ထောင့်နှစ်ရာခန့် (၁၂၀၀) ရှိနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
” ကျနော်တို့ ရွာရဲ့ နှစ်မိုင်ကျော်မှာ ရှိတဲ့ ရေထွက်ပေါက်ကနေ ပိုက်နဲ့သွယ်ယူပြီး ကန်နဲ့ လှောင်ထားရတာ။ လူများတော့ ရေလည် လုံလောက်မှု မရှိဘူးပေါ့။ အခုက ရေစနည်းလာပြီ။ နွေတွင်းဆိုရေက လုံး၀ ခမ်းသွားတော့မှာ။ အခုက အကုန်လုံးကို သောက်ရေနဲ့ ထမင်းချက်ဖို့ပဲ သုံးဖို့ ပြောထားရတယ်။ ရွာမှာ အလှူရှင်တွေ လှူထားတဲ့ ရေတွင်းတော့ ရှိပေမယ့် အခု မီးကအရမ်းပျက်လို့ ရေတင်လို့လဲမရဘူး။ မီးမလာလို့ မီးစက်နဲ့ တင်ရအောင်လည်း မီးစက်လည်းမရှိသေးဘူးပေါ့။ ဆီကလည်း အလွယ်တကူ၀ယ်မရပါဘူး” ဟု စစ်ရှောင်စခန်းကူညီသူ အမျိုးသားတစ်ဦးမှ ပြောပြသည်။
ထို့အပြင် နေရာကြပ်တည်းမှုကြောင့် စစ်ရှောင်တွေဟာ ဒေသခံတွေရဲ့ နေအိမ်များမှ မိသားစု၀င်များနှင့်အတူ နေထိုင်ရသောကြောင့် ရေကို ချွေတာစွာ မျှဝေသုံးနေကြရကြောင်း သုံးရေအတွက် ရွာအနီးရှိ ရေချောင်းရေကိုသာ အသုံးပြုကြကြောင်း ပြောသည်။
စစ်ရှောင်အများစုမှာ သိုလှောင်ထားသော ရေသည် သန့်ရှင်းမှု အားနည်းသောကြောင့် ကျိုချက်ပြီး သောက်သုံးကြရပြီး၊ ထိုရေများမှာ ထုံးဓာတ်များသဖြင့် ကာလကြာရှည် သောက်သုံးလာလျှင် ကျန်းမာရေးထိခိုက်လာသည်ဟုလည်း စစ်ရှောင်အမျိုးသမီးတစ်ဦးမှ ဆိုသည်။
“ကျမက မနှစ်ကလည်း ဒီပင်လောင်းမှာပဲ ရှောင်ခဲ့တာ။ နောက် လွိုင်ကော်မှာ ခဏငြိမ်တော့ ပြန်သွားပြီး ပြောင်းပြန်စိုက်တာ။ အခုလည်းဒီပဲ ပြေးလာရတယ်ပေါ့။ ဒီမှာ နွေတွင်းဘက်ဆို ရေ၀၀လင်လင် မချိုးရတော့ အပူကန်တာတွေ၊ တခါတလေ ယားနာပေါက်တာတွေလည်း ရှိတယ်။ ရေကလည်း ထုံးဓာတ်အရမ်းများတာ။ အခုကျမလေ ခါးတွေ ကျောဘက်တွေအောင့်တယ်။ ဆီးလည်း သိပ်မသွားဘူး။ တချို့သူတွေလည်း ဖြစ်ကြတယ်” ဟု ၎င်း အမျိုးသမီးမှ ထပ်မံပြောပြသည်။
ပင်လောင်းသို့ စစ်ရှောင်လာသူ အများစုသည် အဝတ်တစ်ထည် ကိုယ်တစ်ခုဖြစ်သာ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်လာသောကြောင့် အစားအသောက် ဆေးဝါးအထောက်အပံ့များ အရေးတကြီးလိုအပ်နေသလို ယခုကာလတွင် ပင်လောင်း၏ အအေးဒဏ်ကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ရန် စောင်များလိုအပ်ကြောင်း၊ အလှူရှင်များလာဖို့ မျှော်လင့်မိကြောင်း စစ်ရှောင်များမှ ရင်ဖွင့်လာသည်။
