သျှမ်းပြည် တောင်ပိုင်း မှ ထိုင်းနယ်စပ် တာချီလိတ်သို့ သွားသည့် လမ်းပိုင်းတွင် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များ စစ်ဆေးမှု တင်းကြပ်လာပြီး ခရီးသည်များ နည်းပါးလာကြောင်း ကားသမားများထံ စုံစမ်းသိရသည်။
စစ်ကောင်စီ၏ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဥပဒေ အကောင်အထည်ဖော်မှု၊ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များ၏ တပ်သားသစ် စုဆောင်းမှုများကြောင့် ထိုင်းနယ်စပ် တာချီလိတ်မြို့ လမ်းကြောတလျောက်တွင် စစ်ဆေးမှုတင်းကြပ်လာပြီး၊ လူငယ်များသယ်ဆောင်ရန်တားမြစ်လာကြသည်။
ထို့နောက် ကားသမားများသည် စစ်ကောင်စီ၏ ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း အရွယ်ဖြစ်သည့် အသက် ၁၈နှစ်နှင့်အသက် ၄၅နှစ်အရွယ် ခရီးသည်များ သယ်ဆောင်ရန် ခက်ခဲလာကြောင်း ကားသမားတစ်ဦးက သျှမ်းသံတော်ဆင့်ကိုပြောသည်။
“အရင်လို လူငယ်တွေကို သိပ်လည်းမတင်ရဲဘူး။အသက်ကြီးပိုင်းတွေကိုပဲ အဓိကတင်တာပေါ့။ ထောက်ခံ စာအပြည့် ပါမှပေါ့။တချို့ရက်တွေဆိုလူတစ်ယောက်နဲ့ ကုန်တွေပဲတင်ရတဲ့ရက်တွေလည်းရှိတယ်။တချို့ ဂိတ်တွေကလည်း ထိုင်းသွားမှာဆိုတော့ သွားမဲ့နေရာတွေ စစ်တယ်သေချာမေးတယ်။အလုပ်ကတော့ အရင်လို့ မမြတ်တော့ဘူး။”ဟု အသက် ၄၀ ဝန်းကျင်ကားသမားတစ်ဦးက ပြောသည်။
ထိုအပြင် လမ်းခရီးအခြေအနေများ စစ်ဆေးတင်းကြပ်မှု နှင့် ခရီးသည်နည်းပါးလာမှုကြောင့် ကားရပ်နား ရခြင်းမျိုး များလည်းရှိလာကာ ဝင်ငွေနည်းပါးလာသဖြင့် စားဝတ်နေရေး အခက်အခဲများ ဖြစ်လာကြောင်း ကားသမားလည်း များလာကြောင်း သိရသည်။
“တချို့တွေကတော့ လမ်းခရီးအခြေနေတွေကြောင့် နားသွားတာတွေအများကြီး။ဂိတ်တိုင်း လိုလိုပါပဲ။ တချို့လည်း စိတ်ကုန်တာရယ်၊စကားပြောဖို့ အဆင်မပြေတာရယ်တွေပေါ့။ကျနော်တို့ ဂိတ်ကလည်း ၄၊၅ စီးလောက်ရှိနေပြီ။”ဟု ၎င်းကဆက်ပြောသည်။
ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် တာချီလိတ်မြို့ သို့သွားသော လမ်းမကြောတွင် ရပ်ကွက်၊ကျေးရွာ ထောက်ခံစာများ၊ နိုင်ငံသား မှတ်ပုံတင်များ အိမ်ထောင်စုစာရင်းများကို ယခင်ထပ်စစ်မှုများတင်းကြပ်ကာ အသက် ၁၈ နှစ်အောက် ကလေးများကို လည်း မိဘ မပါရင် သွားလာခွင့်မပြုကြောင်းသိရသည်။
ထို့အပြင် အသက် ၁၈ အထက်လူငယ်များကိုလည်း ဖမ်းဆီးမှုများ ရှိနေကြောင်း သိရသည်။
လွန်ခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ရက်တွင် စစ်ရေး အဖက်ဖက်ရှုံးနိမ့်နေသည့် စစ်ကောင်စီသည် အသက်ပြည့်ပြီး နိုင်ငံသားတိုင်း မဖြစ်မနေ စစ်မှုထမ်းရမည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဥပဒေကို စတင်ကျင့်သုံး တော့မည်ဟု ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။
ထိုဥပဒေတွင် အမျိုးသားဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈နှစ်မှ အသက် ၃၅နှစ် မပြည့်ခင်အထိ သတ်မှတ်ထားကာ အမျိုးသမီးများ ဖြစ်လျှင် အသက် ၁၈နှစ်မှ အသက် ၂၇နှစ်မပြည့်ခင်အထိ သတ်မှတ်ထားသည်။ ထို့အပြင် အတတ်ပညာ အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်း ပြုသည့် ကျွမ်းကျင်သူများဖြစ်ပါကအမျိုးသား အသက် ၁၈နှစ် မှ ၄၅နှစ် အမျိုးသမီး အသက် ၁၈နှစ်မှ ၃၅နှစ်ထိသတ်မှတ်ထားသည်။
ထိုစစ်ကောင်စီထုတ်ပြန်သည့် စစ်မှုထမ်းဥပဒေကြောင့် ပြည်သူများသည် နီးစပ်ရာ နယ်စပ်ဒေသသို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ရန် ကြိုးစားနေကြသည်။
