နိုင်ငံတကာ မြန်မာသတင်းအဖွဲ့ (BNI) မှ မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဥ် စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့ သုတေသန စာတမ်းအရ စစ်အာဏာ သိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အမှန်တကယ် လိုအပ်နေသည့် ပြည်သူများကို (Cross Border Assistance) အစီအစဥ် မဖြစ်မနေ လုပ်ဆောင်သင့်ကြောင်း သုတေသီ များက ပြောဆိုသည်။
ဒီနေ့ ဇူလိုင် (၂၀) ရက် မနက်ပိုင်းမှာ BNI မှ ဦးဆောင်ပြုလုပ်သည့် နိုင်ငံတကာ အလှူရှင် အစိုးရများအတွက် ပုစ္ဆာ သို့မဟုတ် လူသားစာနာကူညီရေး အကျပ်အတည်းအား အဖြေရှာကြည့်ခြင်း စာတမ်းမိတ်ဆက်ပွဲမှာ BNI သုတေသီများက ပြောကြားသွားသည်။
“အထူးသဖြင့် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းတွေ အာဆီယံ အပါအဝင်၊ UN အပါအဝင် ဒီအရေး ကိစ္စကို ဦးဆောင်လုပ်နေကြတဲ့ သူတွေက နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် အကူအညီပေးရေး ( Cross Border Assistance ) အထိရောက်ဆုံး နည်းလမ်းကနေ တစ်ဆင့် ကူညီနိုင်ဖို့ကို အဖြေရှာ လုပ်ဆောင်သွားရမယ်လို့ ကျမတို့ မြင်တယ်” ဟု BNI မန်နေဂျင်းဒါရိုက်တာ ဒေါ်တင်တင်ညို က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ မှာ ပြောဆိုခဲ့သည်။
UNOCHA က ထုတ်ပြန်သည့် မြန်မာနိုင်ငံအတွက် လူသားချင်းစာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ တုန့်ပြန်ရေး အစီအစဥ် (HRP) နှင့် ပတ်သက်ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်အစီရင်ခံစာအရ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လူသားစာနာအကူအညီ လိုအပ်သူပေါင်း ၁၄ ဒဿမ ၄ သန်းရှိခဲ့သည့်တိုင် ပြည်သူပေါင်း ၆ ဒဿမ ၂ သန်းထံ ရောက်ရှိနိုင်ရေး ပစ်မှတ်ထားခဲ့သော်လည်း ပြည်သူ ၄ ဒဿမ ၃၆၁ သန်းကိုသာ လူသားစာနာအကူအညီများ ထောက်ပံ့ကူညီနိုင်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရကြောင်း သုတေသန မှတ်တမ်းအရ သိရသည်။
မူလလျာထားချက်တွင် IDP တစ်ဦးလျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၆၈ ဒေါ်လာ ထောက်ပံ့နိုင်ရေးဖြစ်သည်။ မြန်မာပြည်သူလူထုအတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၂၆ သန်း လျာထားခဲ့သော်လည်း အမှန်တကယ် အသုံးပြုနိုင်ခဲ့သည့် ပမာဏသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ (၂,၉၂၉ )သန်းသာ ရရှိခဲ့ကြောင်း ၂၀၂၂ ခုနှစ် HRP နှစ်ကုန် အစီရင်ခံစာ က ဆိုပါသည်။
အဆိုပါ လူဦးရေ ၁၁ ဒဿမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သော ၅ သိန်းကျော်သည် စစ်ဘေးသင့် ဒုက္ခသည်များ (IDPs) ဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၉ သန်းသာ အသုံးပြုနိုင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် စစ်ကြောင့် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရသည့် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်ပြည်သူ (IDP) တစ်ဦးလျှင် ၂၀၂၂ ခုနှစ် တစ်နှစ်ပတ်လုံးတွင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၇ ဒေါ်လာ နှင့် ညီမျှသော ထောက်ပံ့ကူညီမှုသာ ရရှိခဲ့သည်ကို တွေ့ရှိသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။
မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုဆိုင်ရာ အကူညီလိုအပ်သူပေါင်း ၁ ဒဿမ ၈ သန်း နီးပါးရှိလာသည့် ၂၀၂၃ ခုနှစ် HRP လျာထားချက်တွင်တော့ UNOCHA အနေဖြင့် မြန်မာပြည်သူ ၄ ဒဿမ ၅ သန်းကိုသာ ပစ်မှတ်ထား အကူအညီပေးတော့မည်ဖြစ်သဖြင့် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် လျာထားချက်ထက် လူဦးရေ ၂ သန်းနီးပါး လျော့ချခဲ့သည်ကို တွေ့ရသည်။
ထိုအနက် IDP ကဏ္ဍအတွက် လူဦးရေ (၉၅,၀၀၀) ကျော်ကိုသာ ပစ်မှတ်ထား ကူညီထောက်ပံ့ရန် လျာထားပြီး အသုံးပြုမည့် ရန်ပုံငွေပမာဏကို အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၈ သန်း သတ်မှတ်ထားသည်။
နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် လူသားချင်းစာနာကူညီထောက်ပံ့မှု အတွက် အရေးကြီးသည့် အချက် (၂) ချက်ရှိပြီး (၁) အချက် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီမှ လုပ်ပိုင်ခွင့်ပေးခြင်း၊ (၂) အချက် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ၏ လူသားချင်း အကူအညီပေးမှုကို လက်ခံမှာလား ဆိုတာကို စောင့်ကြည့်သင့်ကြောင်း BNI မီဒီယာ ဖွံ့ဖြိုးရေး ကော်မတီ ဥက္ကဌ ဦးစိုးမြင့် က စာတမ်းမိတ်ဆက်ပွဲ အခမ်းအနားမှာ ပြောကြားသည်။
“အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေဖြစ်တဲ့ အထူးသဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၊အိန္ဒိယနိုင်ငံ ၊ တရုတ်နိုင်ငံတွေ ရဲ့ မူဝါဒ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီးတော့ လူသားချင်းစာနာတဲ့ အကူအညီတွေ အနည်းအကျဥ်းတော့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ပြီးတော့ သွားနေတယ်။ ဒါပေမယ့် တရားဝင် ခွင့်ပြုပြီးတော့ သွားတာမဟုတ်ဘူး။ ဒီနိုင်ငံတွေရဲ့ ပေါ်လစီက တကယ်လို့ တရားဝင် ခွင့်ပြုပြီးတော့ သွားဖို့ ခွင့်ပြုမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းတွေ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့အစည်းတွေက ကူညီဖို့ အဆင်သင့်ရှိတယ်လို့ အနေအထားတော့ တွေ့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီအိမ်နီးချင်း နိုင်ငံတွေက အခုချိန်ထိ ဒါကို သူတို့နိုင်ငံက နယ်စပ်ကို ဖြတ်ပြီးတော့ ကူညီမယ်ဆိုတဲ့ဟာကို ခွင့်မပြုသေးဘူး။ ဒါကို ကျနော်တို့ ဆက်ပြီး စောင့်ကြည့်ရမှာပဲ ဖြစ်တယ်။ အထူးသဖြင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံ နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံ တွေလိုမျိုးက နယ်စပ်ဖြတ်ပြီးတော့ လူသားချင်း အကူအညီပေးဖို့ကို လက်ခံမလား ဆိုတာကို ကျနော်တို့ ဆက်ပြီး စောင့်ကြည့်ရမှာဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဦးစိုးမြင့် က ဆက်ပြောသည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် မှ စပြီး စစ်အာဏာသိမ်းကာလအတွင်း မြန်မာပြည်သူလူထု တစ်ရပ်လုံး စစ်ကောင်စီအပေါ် ဆန့်ကျင်ဆန္ဒဖော်ထုတ်မှုများ၊ ခုခံတော်လှန်ရေး လှုပ်ရှားမှုများ နှင့် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းရဲ့ ဖိအားပေးဖယ်ကြဥ်မှုများအကြား စစ်ကောင်စီ နှင့် အိမ်နီးချင်း အစိုးရများအတွက် ခက်ခဲကျပ်တည်းစွာ ပြုမှုဆောင်ရွက်နေကြသည်ကို တွေ့ရသည်။
မြန်မာပြည်သူလူထု၏ နွေဦးတော်လှန်ရေးအတွက် စစ်ကောင်စီ နှင့် ပတ်သက်သော အိမ်နီးချင်း အစိုးရများ၏ ရပ်တည်ချက်သည် မေးခွန်းပေါင်းများစွာ ဖြစ်တည်လျက်ရှိကြောင်း သုတေသန စာတမ်းမှာ တွေ့ရသည်။
