“အမေက ရှောင်ပြေးခိုင်းလို့ ကျနော်တို့လည်း ရှောင်ပြေးကြရတာ။ အမေက အသက် (၆၀) ဝန်းကျင်ရှိပြီ။ ကျနော်တို့ ထွက်ပြေးသွားတော့ သူတို့က အမေကိုဖမ်းခေါ်သွားတာ ” လို့ အသက် ၂၁ နှစ်အရွယ်ရှိ သားဖြစ်သူ စိုင်းစိုင်း (အမည်လွှဲ) က စိတ်မကောင်းစွာနဲ့ ပြောပါတယ်။
သြဂုတ် ၆ ရက် မနက်ပိုင်းမှာ သျှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ကျိုင်းတောင်းမြို့နယ်အတွင်း လှုပ်ရှားနေတဲ့ သျှမ်းပြည်ပြန်လည် ထူထောင်ရေး ကောင်စီ၊ သျှမ်းပြည်တပ်မတော် (RCSS/SSA) က ရောက်ရှိလာတဲ့အတွက် အသက် (၆၀) ဝန်းကျင်ရှိတဲ့မိခင် ကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီ လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့တွေ ကျိုင်းတောင်းမြို့နယ်ထဲ မရောက်လာခင်မှာ အသက် (၆၀) ဝန်းကျင်ရှိ မိခင်က အသက် (၂၀) ကျော် အရွယ် သား ၂ ဦးကို ကျေးရွာကနေ ရှောင်နေခိုင်းထားပါတယ်။
အသက် (၂၀) ကျော် လူငယ် ၂ ဦးကို မတွေ့ရှိတဲ့နောက်မှာ မိခင်ဖြစ်သူကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
လက်ရှိ တပ်သားကောက်ယူနေတာက အရင်နှစ်တွေထက် ပိုဆိုးရွားလာပြီး၊ သားဖြစ်သူကို မရပါက ဖခင် (ဒါမှမဟုတ် ) မိခင်ဖြစ်သူကို ဓားစားခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးနေသလို အရင်နှစ်တွေဆိုရင် မြို့ပေါ်မှာ တပ်သားသစ်ကောက်ယူမှု မရှိခဲ့ဖူးကြောင်း စိုင်းစိုင်းက ပြောပြပါတယ်။
“စစ်သားကောက်တာ အရင်နှစ်တွေကထပ် ပိုဆိုးလာတယ်။ သားတွေကို မတွေ့ရင် အမေ၊ အဖေ တွေကို ခေါ်သွားသလို အိမ်ပေါ်တက်ပြီး ဖမ်းတာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်” လို့ စိုင်းစိုင်းက လက်ရှိ ကျိုင်းတောင်းအခြေအနေ ကို ပြောလာပါတယ်။
ဒါအပြင် ပြီးခဲ့တဲ့ ဩဂုတ် (၆) ရက်က ကျိုင်းတောင်းမြို့ ပေါ်မှာ RCSS တပ်ဖွဲ့က ရောက်လာပြီး လူငယ် (၅) ဦး ကိုလည်းဖမ်းဆီးခေါ်သွားတယ်လို့ ကျိုင်းတောင်းဒေသခံတွေက သတင်းပေးလာပါတယ်။
“သူတို့က အရပ်ဝတ်တွေနဲ့လာတာ။ ဓားတွေ၊ သေနတ်တွေလည်းပါတယ်။ သူတို့စာရင်းထဲပါတဲ့ သူကိုလာခေါ်တာလို့ ပြောတယ်။ တစ်ချို့လည်း စာရင်းထဲမပါပဲ သွားရတာမျိုးလည်းရှိတယ်” လို့ စိုင်းစိုင်းက လက်ရှိ အခြေအနေကို ပြောပါ တယ်။
ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ မိခင်နဲ့ အဆက်သွယ်ရဖို့ ကြိုးစားနေပေမယ့် လက်ရှိ အချိန်ထိ ဘာသတင်းအစအန မှ မရသေးဘူးလို့ သားဖြစ်သူက ဝမ်းနည်းစွာ ပြောပါတယ်။
“ကျနော်လည်း ကျနော်တို့အမေနဲ့ အဆက်အသွယ်ပြန်ရချင်တယ်။ သူနေကောင်းလား ဘယ်လိုနေလဲတော့ သတင်းကြားချင်တယ်။ အခုက ဘာသတင်းမှ မကြားရဘူး။ သူတို့ဘက်ကလည်း အဆက်သွယ်မပေးလုပ်ဘူး” လို့ သားဖြစ်သူက ပြောပါတယ်။
ဖမ်းဆီးထားတဲ့ အမေကို ပြန်လွှတ်စေချင်ပါက သားဖြစ်သူက စစ်မှုသွားထမ်းရမှာ ဖြစ်ကြောင်း ကျိုင်းတောင်း RCSS တပ်သားက ပြောဆိုပါတယ်။
“သူတို့အမေကို ပြန်လွှတ်လာစေချင်ရင်တော့ သားက ပြန်သွားရမှာပေါ့။ အဒေါ်က အသက်ကြီးပြီးလေ။ သူတို့ခေါ်သွားလည်း ဘာမှလုပ်ခိုင်းလို့မှမရတာ” ဟု ကျိုင်းတောင်းမြို့နယ် ဒေသခံ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောပြပါတယ်။
ကျိုင်းတောင်းနည်းတူ သျှမ်းတောင် မိုင်းကိုင်မြို့နယ်၊ လွိုင်လင်မြို့နယ်၊ လဲချားမြို့နယ်တွေမှာလည်း ရှမ်းပြည် တိုးတက်ရေး ပါတီ၊ ရှမ်းပြည်တပ်မတော် (SSPP/SSA) လည်း တပ်သားသစ်တွေကို အပြင်းအထန် စုဆောင်းနေကြပါတယ်။ အခုလ ဩဂုတ် (၁) ရက်မှာ ပင်လုံမြို့ ဝမ်ကုန်းကျေးရွာ ဒေသခံ ၂၈ ဦးကို SSPP/SSA က ဖမ်းဆီးသွားပြီး ၁၅ ဦးကို ပြန်လွှတ်ပေး ခဲ့သော်လည်း ၁၃ ဦး ကိုတော့ ဖမ်းဆီးထားဆဲဖြစ်ပါ။
“အခုက ဝမ်ကုန်းကျေးရွာထဲမှာ လူနေထိုင်မှုလည်းနည်းလာတယ်။ ပြည်သူတွေ မနေရဲတော့ဘူး။ ထွက်ပြေးလာကြတယ်။ သူတို့က ပြည်သူတွေကို စစ်ချင်တဲ့ချိန် ထစစ်ပြီး၊ ဖမ်းချင်တဲ့ချိန်ထ ဖမ်းနေတယ်လေ။ အခုတောင် ရွာကလူတွေ မြို့ကိုထွက်ပြေးလာနေကြပြီး” ဟု ပင်လုံမြို့ ဒေသခံ အမျိုးသားတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
သျှမ်းတောင် အတွင်း အောက်ခြေမှာ ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အဖြစ်အပျက် အားလုံးကို သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တွေရဲ့ခေါင်းဆောင်တွေ ကွင်းဆင်း စစ်ဆေးဖို့ လိုအပ်တယ်လို့ သျှမ်းတောင်လူငယ်တွေ ကပြောပါတယ်။
“အောက်ခြေ တပ်သားတွေက ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ ကိစ္စတွေ အထက်က လူကြီးတွေ ကွင်းဆင်းပြီး စစ်ဆေးပေးစေချင်တယ်။ ခု ဖြစ်ပျက်နေတဲ့ အရာတွေအားလုံးကို ကျနော်တို့ ဘယ်အဖွဲ့အစည်းကို သွားပြီး အားကိုးရမလဲ ဆိုတာ ကျနော်တို့လည်း မသိတော့ဘူး” လို့ လဲချား လူငယ် တစ်ဦး ကပြောပါတယ်။
အဲ့လိုဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားမှုကြောင့် ဝမ်ကုန်းကျေးရွာ ဒေသခံတွေက လွိုင်လင်မြို့နယ် ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD) ထံ အကူညီတောင်းခံခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ပင်လုံမြို့ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (SNLD) အတွင်းရေးမှူး စိုင်းစုက “ဒေသခံတွေက ကျနော်တို့ နားအကူအညီတောင်းလာတယ်။ ကျနော်တို့ဘက်ကနေလည်း တောင်ကြီးမြို့အထိတော့ တင်ထားပေးတယ်။ အခုချိန်ထိတော့ ၁၃ ယောက်ကို ဖမ်းဆီးထားဆဲဖြစ်တယ်။ ပြန်မလွှတ်လာပေးသေးဘူး” လို့ ပြောပါတယ်။
အဲ့အပြင် ကျေးရွာအနီးဝန်းကျင်မှာလည်း ဗုံးပေါက်ကွဲသံ၊ ပစ်ဖောက်သံတွေ မရှိရဘူးလို့ ခြိမ်းခြောက်ထားပါသေးတယ်။
အကယ်၍ ပေါက်ကွဲမှု ၊ ဖောက်ခွဲမှုများရှိလာပါက ဒေသခံများကို ဖမ်းခေါ်စစ်ဆေးတာမျိုးပြုလုပ်သွားမယ်လို့ လွိုင်လင်ခရိုင်အတွင်း လှုပ်ရှားနေတဲ့ SSPP/SSA တပ်ဖွဲ့က ပြည်သူများကို ခြိမ်းခြောက်ထားကြောင်းသိရပါတယ်။
တပ်သားသစ် ကောက်နေတဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေဟာ စစ်ကောင်စီ နဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးခဲ့တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ ဖြစ်နေပြီး၊ တိုင်းရင်းသား အချင်းချင်းကြား တိုက်နေကြတဲ့ အဖွဲ့တွေဖြစ်ပါတယ်။
အဲ့ဒီ ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အသက် ၂၃ နှစ် အရွယ် လဲချားဒေသခံ လူငယ် တစ်ဦး က “ကျနော်တို့မြို့မှာလည်း သူတို့တလောတုန်းက တပ်သားလုပ်ဖို့ ဝင်လာဖမ်းသေးတယ်။ ကျနော်တို့တော့ မလုပ်ချင်ဘူး။ ဘယ်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ထဲမဝင်ချင်ဘူး။ သူတို့က ကျနော်တို့ကို တပ်ထဲခေါ်ဝင်ပြီး အချင်းချင်းပြန်တိုက်ခိုင်းတာလေ။ အခုဆိုလည်း ကျနော်တို့ သျှမ်းတပ်ဖွဲ့ (၂) ခုက တိုက်နေကြရတယ်လေ။ သူတို့ကောက်နေတာလည်း ကျနော်တို့ အချင်းချင်းပြန်တိုက်ခိုင်းဖို့ဆိုရင် တပ်ထဲဝင်ဖို့ စိတ်ကူးမရှိဘူးလို့” လို့ ၎င်းက ပြောပါတယ်။
သျှမ်းပြည်မှာ တပ်သားကောက်ယူနေတဲ့ လက်နက်ကိုင်တွေမှာဟာ RCSS/SSA ၊ SSPP/SSA ၊ တအာင်း (ပလောင်) အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) ၊ ပအိုဝ်းအမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ် ပြည်သူ့စစ် (PNO)၊ ကချင်အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KIA) နဲ့ ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ (MNDAA) တို့က မိမိသွားလာလှုပ်ရှားနေတဲ့ နယ်မြေတွေမှာ တပ်သားသစ်တွေကောက်ယူနေကြပါတယ်။
တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်လှုပ်ရှားတဲ့ နေရာဒေသ မြို့နယ်အတွင်းတွေမှာ စစ်ရေးအချိန်မရွေးဖြစ်လာနိုင်တဲ့အတွက် စိုးရိမ်သောကစိတ်တွေနဲ့ နေထိုင်နေရပါတယ်လို့ လွိုင်လင်ခရိုင်အတွင်းနေထိုင်တဲ့ အမျိုးသမီးက ညီးညူပြီးပြောဆိုပါတယ်။
“ စိုးရိမ်မှုတွေက အများကြီးပါပဲ။ ဘယ်ချိန်စစ်အင်အားတွေဖြည့်တင်းမလဲ။ ဘယ်ချိန်စစ်ထဖြစ်မလဲ။ ဘယ်ချိန် လာဖမ်းသွားမလဲ။ အမြဲစိုးရိမ်နေရပါတယ်။ အဓိကတော့ အမျိုးသမီးတွေအတွက် ပိုပြီးစိတ်ပူရတယ်လေ” လို့ ၎င်း အမျိုးသမီးက ပြောပါတယ်။
ပအိုဝ်း ပြည်သူ့စစ် (PNO) တွေလည်း တောင်ကြီးခရိုင်တွေမှာ တပ်သားသစ်ကောက်နေတဲ့အတွက် လူငယ်တွေဟာ ထိုင်းဘက်သို့ ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရပါတယ်။
“ကျနော်တို့ရွာမှာက တပ်သားကောက်တာလေ။ PNO ကလာကောက်တာပါ။ အဓိကတော့ လူငယ်တွေကိုခေါ်တာပေါ့။ သူတို့ စစ်သင်တန်းသွားတက်ခိုင်းတာ။ ကျနော်တို့က မတက်ချင်ဘူး။ ကိုယ့်အိမ်မက်ရှိတယ်လေ။ ဒါကြောင့်ရွာကနေ ထွက်ပြေးလာခဲ့တာလို့” တောင်ကြီးမြို့ပေါ်သို့ ထွက်ပြေးလာခဲ့တဲ့ အသက် (၂၀) အရွယ်ရှိ ဆီဆိုင်မြို့နယ်ဒေသခံ အမျိုးသား ကပြောပါတယ်။
သျှမ်းပြည်အတွင်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေဟာ တပ်သားသစ်များ အပြိုင်အဆိုင် စုဆောင်းနေတဲ့အပေါ် မှာ စုဆောင်းခံရတဲ့ လူငယ်၊ ပြည်သူလူထုတွေရဲ့ ဆန္ဒကို မေးမြန်းသင့်တယ်လို့ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေအဖွဲ့ချုပ် SNLD အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး စိုင်းလိတ် ပြောပါတယ်။
“အခုနောက်ပိုင်း လူငယ်တွေကလည်း တရုတ်၊ ထိုင်းကိုပြေးနေကြတယ်။ လူငယ်တွေ ပျောက်ဆုံးသွားရင် တိုင်းပြည်အနာဂတ်လည်း ပျောက်ဆုံးသွားနိုင်တယ်။ အဲ့လိုအနေထားရောက်သွားပြီးဆိုလို့ရှိရင် သျှမ်းပြည်သူ/သား အကုန်လုံးမျော်မှန်းနေတဲ့ တန်းတူညီမျှရေးနဲ့ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဖို့ ပြည်နယ်ကြီး တစ်ခုပေါ်ပေါက်ဖို့ဆိုတာ ဘယ်လိုမှ မျော်လင့်စရာမရှိတော့ဘူး ” လို့ စိုင်းလိတ်က ဆိုပါတယ်။
ဒါ့အပြင် လက်ရှိမှာ နိုင်ငံရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးတွေ ကျဆင်းနေတဲ့ချိန်မှာ ပြည်သူလူထုတွေကို တပ်သားသစ်စုဆောင်းတာတွေ အချိန်တစ်ခု ရပ်တန့်ထားပြီး၊ တပ်သားသစ်စုဆောင်းတဲ့ ပေါ်လစီကို ကောင်းကောင်းပြန်သတ်မှတ်သင့်တယ်လို့လည်း စိုင်းလိတ်က ထပ်လောင်းပြောပါတယ်။
တပ်သားသစ်တွေ စုဆောင်းမှုကြောင့် လူငယ်တွေအများစုက ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရလို့ နောင်လာမဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တွေ၊ လူငယ်အရင်းမြစ်တွေကလည်း ပျောက်ဆုံးသွားနိုင်ကြောင်း သျှမ်းပြည် ဒေသတွင်း အမျိုးသမီးအရေး ဆောင်ရွက်တဲ့သူလည်းဖြစ် ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေး အရေးမှာ လှုပ်ရှားဆောင်ရွက်နေသူ အမျိုးသမီး တစ်ဦးက ထောက်ပြပြောဆိုပါတယ်။
တပ်သားသစ် အပြိုင်ဆိုင်ကောက်ယူနေပြီး အချင်းချင်းပြန်တိုက်ခိုက်ခိုင်းစေတာဟာလည်း ကိုယ့်မြို့ ကိုယ်ဒေသကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေတာမဟုတ်ပဲ နဂိုထက် ကျဆင်းသွားနိုင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
“ဒီနေ့ လူငယ်တွေဆိုတာ နောင်အနာဂတ်ရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်တဲ့အလျောက် ဒေသတစ်ခု၊ နိုင်ငံတစ်ခုရဲ့ လူငယ်အရင်းအမြစ်တွေဖြစ်တယ်။ တစ်ချိန်လုံးပြေးနေရ ရှောင်တိမ်းနေရတယ်ဆိုရင် အဲ့ဒီဒေသအတွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်မဲ့ လူငယ်အရင်းအမြစ်တွေ ဆုံးရှုံးသွားကုန်ပါမယ်။ အဲ့သလိုဆိုရင် အဲ့ဒေသကတော့ နဂိုအတိုင်း ဒုံရင်းဒုံရင်းနဲ့ ဆက်သွားနေမှာပဲ” လို့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ထောက်ပြပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ပြည်သူများက လုံခြုံရေးမရှိတဲ့ အပြင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တွေ လှုပ်ရှားနေတဲ့ဒေသတွေမှာ နေထိုင်တဲ့ ပြည်သူတွေအတွက် ပိုပြီး စိုးရိမ်စိတ်နဲ့ နေထိုင်ကြရပါတယ်။
“ ကျနော်အတွက်ကလည်း ဘာလုံခြုံမှုမှမရှိဘူး။ ကိုယ့်မွေးရပ်၊ ကိုယ့်ဒေသမှာတောင် အေးဆေး နေထိုင်လို့လည်း မရတော့ဘူး။ အခုလည်းရှောင်ပြေးနေရပြီး။ ကိုယ်ဒေသမှာနေတော့လည်း အမြဲစိုးရိမ်စိတ်ပူနေရတယ်” လို့ စိုင်းစိုင်းက ဝမ်းနည်းစွာနဲ့ ပြောပါတယ်။
