သျှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း လားရှိုးမြို့တွင် တပ်မှ သိမ်းဆည်းထားသည့်လယ်ယာမြေများ၏ အတွင်းပိုင်းကျသော ခြံမြေများသို့ လူထုအား သွားရောက်လုပ်ကိုင်စားသောက်ခွင့်မပြုသဖြင့် လူထုအခက်တွေ့နေရကြောင်း သိရသည်။
သံချပ်ကာတပ်ရင်း ၇၀၀၅ မှ ဂေါက်ကွင်းတိုးချဲ့ရန်အတွက် သိမ်းဆည်းထားသော ဟူးမွန်ကျေးရွာအုပ်စု ခေးခမ်းရွာသားများ၏ လယ်ယာ ခြံမြေများအားဖြတ်သန်းကာ (မသိမ်းရသေးသော) အတွင်းပိုင်းကျသည့် ခြံမြေများသို့ပါ ရွာသားများအား သွားရောက်စိုက်ပျိုး ခွင့်မပေးလိုသဖြင့် မြောင်းကျယ်ကြီးဖြတ်တူး ထားသည့်အပေါ် အဆိုပါမြောင်းအား ရွာသားများစုပေါင်းကာ သွားရောက်မြေဖို့ခဲ့ကြကြောင်း ခေးခမ်းရွာသား စိုင်းခမ်း က သျှမ်းသံတော်ဆင့်အားပြောသည်။
“ကျနော်တို့ရဲ့ အတွင်းပိုင်းကျတဲ့ခြံတွေမှာ သွားပြီး စိုက်ပျိုးမှာ။ အဲတာကို တပ်က ပေးမသွားချင်လို့ သူတို့သိမ်းထားတဲ့ ဒီအပြင်ပိုင်းကျတဲ့လယ်မြေတွေမှာ မြောင်းကြီးတူးထားတယ်။ ကျနော်တို့သွားလာရခက်လို့ မြောင်းတွေပြန်ဖို့ပေးဖို့ သွားပြီး တောင်းဆိုလည်း တပ်က ငြင်းတယ်။ အဲ့ကြောင့်ကျနော်တို့ ဧပြီလ ၁၉ ရက်နေ့က ခေးခမ်းရွာသား တွေ စုပြီးမြေသွားဖို့ကြတယ်။ အဲ့နေ့က သူတို့လာကြည့်သေးတယ် ဘာမှတော့မပြောရဲဘူး ရွာသား အင်အားများတာကိုး။ ၂၀ ရက်နေ့ကျမှ လုံခြုံရေးစစ်သားအင်အားကြီးချပြီး ဘက်ဟိုးကားကြီးတွေနဲ့ ရွာသားတွေပြန်ဖို့ထားတဲ့မြောင်းကို ပြန်သွားတူးတယ်။ အရင်ကမြောင်းထက်ပိုကျယ်တယ်သူတို့တူးထားတာ။ သွားလာရေးအတွက်အရမ်းခက်သွားတာပေါ့ “- ဟု သျှမ်း သံတော်ဆင့်အားပြောသည်။
ဂေါက်ကွင်းထပ်မံတိုးချဲ့ရန် ပြီးခဲ့သည့်ဖေဖော်ဝါရီလ ၉ ရက်နေ့ကတည်းက စစ်တပ်က ဘူဒိုဇာ ကားကြီးများဖြင့် လူထုစိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်စားသောက်သောမြေများတွင်ထွန်ယက်မြေညှိနေသည်ကို ခေးခမ်း ရွာသားများက သွားရောက်တောင်းပန်ပြောဆိုရာ အမှတ် ၇၀၀၅ တပ်ရင်းမှ ဗိုလ်ကြီးငြိမ်းစည်သူအောင် ဆိုသူက ရွာသားများအားခေါ်ယူကာ ၄င်းထပ်မံထွန်ယက်နေသောမြေနေရာများသည် ပုံစံ ၁၀၅ ရှိပြီးသော ဂေါက်ကွင်းမြေများဖြစ်ကြောင်းပြောဆိုခဲ့သည်ဟုလည်း ရွာသားများကပြောသည်။
၄င်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး လွှတ်တော်အထိလည်း တင်ပြခဲ့ပြီးဖြစ်ကြောင်း ၊ သိမ်းဆည်းထားသည့်လယ်ယာမြေ များအား လူထုထံပြန်လည်စွန့်လွှတ်ပေးပါရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြပြီးဖြစ်ကြောင်း၊ အလားတူ ခရိုင်အဆင့် တာဝန်ရှိများနှင့်လည်းတွေ့ဆုံပြီး လယ်ယာမြေများနှင့်အခြားမြေများ သိမ်းဆည်းခံရမှုပြန်လည်စွန့်လွတ် ပေးပါရန် လက်မှတ်များရေးထိုးပြီး ပြည်နယ် ၊ ဗဟို အဆင့်ဆင့် ထံတင်ပြတောင်းဆိုထားကြောင်း အမျိုးသားလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် စိုင်းဝမ်းလျန်းခမ်းက သျှမ်းသံတော်ဆင့်အားပြောသည်။
“ဒီမြေတွေက တောင်သူတွေဘိုးစဉ်ဘောင်ဆက်လုပ်လာတဲ့မြေတွေဖြစ်တယ်။ တပ်က သိမ်းလိုက်တော့ လူထု နစ်နာရပါတယ်။ ကျနော်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တယောက်အနေနဲ့ ပြောချင်တာက ပြည်သူတွေ အခက် အခဲရင်ဆိုင်နေတာကို မကြည့်ရက်ပါဘူး။ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းနဲ့အညီ တက်လာတဲ့အစိုးရ လုပ်ထားတဲ့ လယ်ယာ မြေ ပြန် စစ်ကော်မတီကလည်းအကောင်းဆုံး ဆုံးဖြတ်ထားပြီးသား။ တတ်နိုင်သလောက် ကျနော်တို့ ကူညီ ထားပြီးသား။ ဒါကိုတပ်က စွန့်လွှတ်နိုင်ခြင်းမရှိပါဘူး စသဖြင့်ပြောနေပါတယ်။ အမှန်ကတော့ ဒါ ပြည်သူကို ချစ်တဲ့ တပ်မတော်ဆိုရင် ပြည်သူတွေကိုငဲ့ညှာသင့်ပါတယ်။ အခက်အခဲရှိနေတဲ့ပြည်သူတွေကို လယ်ယာမြေ အမြန်ဆုံးပြန်လည်စွန့်လွှတ်ပေးသင့်တယ်လို့မှတ်ချက်ပေးလိုပါတယ်။ ပြည်သူတွေသွားလာဖို့လမ်းအတွက် လည်း ဒီနယ်မြေအတွင်းမှာရှိတဲ့သက်ဆိုင်ရာ နယ်မြေအတွင်းမှာရှိတဲ့ တိုင်း၊ပြည်နယ်အဆင့် တာဝန်ရှိသူတွေကနေ ကြိုးစားဖြေရှင်းပေးပါလို့ ကျနော်တောင်းဆိုလိုပါတယ်။ ”
လားရှိုးမြို့အရှေ့ဘက်ရှိ ဟူးမွန်အုပ်စု ခေးခမ်းကျေးရွာ တွင် ရွာသားများ၏ယာမြေ ဧကပေါင်း ၄၀၀ ကျော်ကို အမှတ် ရ၀၀၅ သံချပ်ကာ တပ်ရင်းက ၂၀၀၅ ခုနှစ်က တပ်ပိုင်မြေအဖြစ် အပိုင်သိမ်းယူခြံခတ်ခဲ့သည်။ ၄င်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ၂၀၁၈ ဇွန်လ ၂၀ ရက်နေ့က ကျင်းပသည့် ဒုတိယအကြိမ်အမျိုးသားလွှတ်တော် အဌမပုံမှန်အစည်းအဝေး ၁၈ ရက် မြောက်အစီအစဉ်တွင် လားရှိုးခရိုင်အမျိုးသား လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် စိုင်းဝမ်းလျန်းခမ်းက ပြန်လည်စွန့်လွှတ်ပေးရန်တောင်းဆိုခဲ့သေးသည်။
တပ်က မစွန့်လွှတ်နိုင်ဟုဖြေကြားခဲ့သည့်အပြင် လက်ရှိတွင်လည်း လယ်သမားများအား ဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်မပြုသဖြင့် ခေးခမ်းရွာသားလယ်သမားများ ထိုသို့ မြောင်းဖို့တောင်းဆိုခဲ့ရခြင်းဖြစ်ကြောင်းသိရပါသည်။
