၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ကောက်ယူခဲ့သည့် သန်းခေါင်စာရင်းအရ စစ်မှုထမ်းရန် အကျုံးဝင်သည့် လူငယ် ၁၄ သန်းနီးပါးရှိပြီး ယခုနှစ် လူငယ် ၂၀၀ လျှင် ဦးနှုန်း စစ်မှုထမ်းရန် ခေါ်ယူမည်ဟု စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက ယမန်နေ့ (ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်) ညပိုင်းက စစ်တပ်ပိုင် မြဝတီ ရုပ်သံမှ တစ်ဆင့် ပြောဆိုလိုက်သည်။
ကြားဖြတ် သန်းခေါင်စာရင်းအရ စစ်မှုမထမ်းမနေရ ဥပဒေနှင့် အကျုံးဝင်သူ လူငယ် ၁၄ သန်းဝန်းကျင်ရှိပြီး ပထမ အဆင့် ယင်းလူဦးရေ၏ ၀ ဒသမ ၅ ရာခိုင်နှုန်းဖြစ်သည့် လူငယ် ၆၅,၀၀၀ ဝန်းကျင်ကို ယခုနှစ် ခေါ်ယူမည်ဖြစ်ရာ အချိုးကျ တွက်ချက်ပါက လူငယ် ၂၀၀ လျှင် ၁ ဦး စစ်မှုထမ်းရမည်ဟု ၄င်းက တွက်ချက် ပြောဆိုသည်။
“ဒီနိုင်ငံတော် ကာကွယ်ရေး တာဝန် ထမ်းဆောင်တာဟာ မိမိကိုယ်လည်း ကောင်းစေနိုင်မှာဖြစ်တယ်။ မိမိအဖွဲ့အစည်းကိုလည်း ကောင်းစေလာမှာ ဖြစ်တယ်။ တိုင်းပြည်ကိုလည်း ကောင်းစေလာမှာ ဖြစ်တယ် ဆိုတာကို အလေးအနက် ယုံကြည် သဘောပေါက်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်” ဟု ၄င်းက ဆက်လက် ပြောဆိုသည်။
ထို့အပြင် နိုင်ငံတဝှမ်း လူငယ်လူရွယ်များကို ဖမ်းဆီးနေသည့် ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ ဧည့်စာရင်းစစ် ဖမ်းဆီးမှုများ ရှိနေသည်ဟု ဝန်ခံလိုက်ပြီး အထောက်အထား ခိုင်လုံသူများကို ပြန်လွှတ်ပေးသည်ဟု ဆိုသည်။
“လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ အနေနဲ့ သက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်း တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ဧည့်စာရင်း စစ်ဆေးတာတို့ လိုအပ်တဲ့ စစ်ဆေးမှုများ ပြုလုပ်ခြင်းကို မြို့ရွာတွေမှာ ဆောင်ရွက်လျက် ရှိတယ်” ဟု စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရက ပြောဆိုသည်။
ယင်းသို့ စစ်ဆေးရခြင်းသည် ၄င်းက အကြမ်းဖက်ဟု ရည်ညွှန်းသည့် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့များ မြို့ရွာအတွင်း စိမ့်ဝင့်မှုကို ကာကွယ်ရန်ဟု ပြောဆိုပြီး ဧည့်စာရင်း မတိုင်သူ၊ အိမ်ထောင်စုစာရင်း အတွင်း မပါဝင်သူများ၊ အိမ်ထောင်စု စာရင်းမပြနိုင်သူများကို ခေါ်ယူစစ်ဆေး အရေးယူနေသကဲ့သို့ အကျိုးအကြောင်း ဆီလျော်သူများကို ပြန်လွှတ်ပေးနေသည်ဟု ဆိုသည်။
လက်ရှိ နိုင်ငံတဝန်း စစ်ကောင်စီတပ်က လူငယ်များကို အဓမ္မ ဖမ်းဆီးပြီး တပ်သားသစ် အဖြစ် စုဆောင်းနေသည် ဆိုသည့် လွပ်လပ်သည့် မီဒီယာများက ဖော်ပြနေသည့် သတင်းများနှင့် ပတ်သက်၍ ၄င်းက ရှင်းလင်း ပြောဆိုခြင်း ဖြစ်ပြီး ဖမ်းဆီးခံရသူများအား မည်သို့ အရေးယူသည် ဆိုသည့် အချက်ကိုမူ ရှင်းရှင်းလင်းမသိရသေးပေ။
စစ်ရှုံးနေသည့် စစ်ကောင်စီက စစ်မှုထမ်းရန် အတွက် ပြည်သူများကို ရွေးချယ်ခေါ်ယူမည့် ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဗဟိုအဖွဲ့ကို ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄ ရက်တွင် ဖွဲ့စည်းလိုက်ပြီး ပြည်နယ်နှင့် တိုင်း အဆင့်ကို ယမန်နေ့က ဆောလျင်စွာ ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။
ယင်းသို့ ဖွဲ့စည်းမှုနှင့် အတူ စစ်မှုထမ်းရန်အတွက် စတင်ဆင့်ခေါ် လူသစ်စုဆောင်းမှုကို သင်္ကြန်ကာလ ရုံးပိတ်ရက် အပြီး ဧပြီလအတွင်း စတင်မည်ဖြစ်ကာ တကြိမ် လူ ၅၀၀၀ ဖြင့် တစ်နှစ် ၄ ကြိမ် လူ ၂၀၀၀၀ ခေါ်ယူမည်ဟု BBC သတင်းဌာနကို ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ပြောဆိုခဲ့သေည်လည်း ယခု တစ်နှစ် လူငယ် ၆၅၀၀၀ အထိ စစ်မှုထမ်းရမည်ဟု ထပ်မံ ပြောဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။
ပြည်သူ့စစ်မှုထမ်း ဥပဒေကို စစ်ခေါင်းဆောင်ဟောင်း ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးသန်းရွှေ ၂၀၁၀ ခုနှစ်က ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပြီး လက်ရှိ စစ်ကောင်စီက ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်နေ့တွင် စတင်အသက်သွင်းခြင်း ဖြစ်သည်။
ယင်းဥပဒေအရ အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၃၅ နှစ်အတွင်း အမျိုးသားများနှင့် ၁၈ နှစ်မှ ၂၇ နှစ်အတွင်း အမျိုးသမီးများ စစ်မှုထမ်းရမည် ဖြစ်သည်။
ထို့အပြင် ပညာရှင်ဟု သတ်မှတ်ခံရသည့် အမျိုးသားများ အနေဖြင့် အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၄၅ နှစ်၊ အမျိုးသမီးများ အနေဖြင့် အသက် ၁၈ နှစ်မှ ၃၅ နှစ်အတွင်း စစ်မှုထမ်းရန် တာဝန်ရှိမည် ဖြစ်သည်။
စစ်မှုထမ်းကာလသည် ၂ နှစ်အထိဖြစ်ပြီး အရေးပေါ်အခြေအနေဟု သတ်မှတ်ပါက စစ်မှုထမ်းကာလကို ၅ နှစ်အထိ သက်တမ်းတိုးနိုင်ကာ စစ်မှုထမ်းရန် ငြင်းဆိုပါက ထောင်ဒဏ် ၅ နှစ်အထိ ချနိုင်ကြောင်းလည်း ဥပဒေ၌ ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။
ယခု ပြဌာန်းလိုက်သည့် ဥပဒေ၏ နောက်ဆက်တွဲ အဖြစ် စစ်မှုမထမ်းလိုသူများထံမှ ငွေညှစ်မှုများ၊ စစ်ဗိုလ်ချုပ်များ၏ လဒ်စားမှုများ ပေါ်ပေါက်လာမည်ဖြစ်ပြီး စစ်ကောင်စီ အနေဖြင့် ပြည်သူလူထု၏ နာကျည်းမှုကို ပိုမိုခံစားရမည်ဟု အမေရိကန်စစ်တပ် အငြိမ်းစား ဒုဗိုလ်မှူးကြီး ဒေါက်တာမီမီဝင်းဘတ်က VOA သတင်းဌာနကို ပြောဆိုထားသည်။
စစ်ကောင်စီ အနေဖြင့် အင်အားနည်းနေပြီး ကာကွယ်နိုင်စွမ်း လျော့နည်းနေသည့် အတွက် ယခုလို လူသစ်စုဆောင်းခြင်းပြီး စစ်ကောင်စီကို မထောက်ခံသူများ တပ်တွင်း ဝင်ရောက်ခြင်းဖြင့် တပ်တွင်း အချင်းချင်း ပစ်ခတ်မှုများ ပုန်ကန်မှုများ ပိုများလာမညည်ဟု KNDF ဥက္က ခွန်းဘီထူးက BBC သတင်းဌာနသို့ သုံးသပ် ပြောဆိုသည်။
စစ်စည်းရုံးသည့် ဥပဒေများ ဆက်တိုက်ထုတ်ပြန်နေသဖြင့် နိုင်ငံတဝှမ်း ပြည်သူလူထု စိုးရိမ်မှု မြင့်တက်နေပြီး လူငယ်များ နိုင်ငံပြင်ပ ထွက်ခွာရန် အပူတပြင်း ကြိုးစားနေမှုကြောင့် နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ထုတ်ပေးရေးရုံးများတွင် လူငယ်များ ကြိတ်ကြိတ်တိုးနေပြီး ထိုင်းသံရုံး အနေဖြင့် တရက် အလည် ဗီဇာ ၄၀၀ သာ ထုတ်ပေးတော့မည်ဟု ကန့်သတ် ကြေညာခဲ့ရသည် အထိ လျှောက်ထားသူ များပြားနေသည်ကို တွေ့ရသည်။။
