တစ်ခါတလေမှာ တယောက်တည်း ရယ်ချင် ရယ်နေပြီး၊ စကားပြောချင်ရင်လည်း တစ်ယောက်တည်း ပြောနေသလို ယောင်္ကျားတွေကိုမြင်ရင်လည်း ထိတ်လန့်မှုတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။
အဲ့လို ဖြစ်နေသူကတော့ အသက် (၁၁) နှစ်အရွယ်တာရှိသေးတဲ့ သဇင် (အမည်လွှဲ)ပါပဲ။
“ကျနော် ရဲ့ တူမ (သဇင်)ကို မြင်ရတာ စိတ်မကောင်းဖြစ်တယ်။ ကြောက်စိတ်လွန်ပြီး စိတ္တဇ တယောက်လို ဖြစ်နေတယ်” လို့ သဇင်ရဲ့ ဦးလေး တော်စပ်သူ ကိုမင်းက စိတ်မကောင်းစွာ ပြောပြပါတယ်။
သဇင် တို့ဟာ သျှမ်းပြည် လားရှိုးမြို့ ရပ်ကွက် (၁) နယ်မြေ (၈) မှာနေထိုင်ပြီး ၊ မသဇင်ရဲ့ ဖခင်ဟာ ဆုံးပါးသွားခဲ့ပြီး မိခင်ဖြစ်သူက နောက်အိမ်ထောင်ပြုလာခဲ့တာ (၅) နှစ် ရှိလာပါပြီ။
မိခင်ရဲ့ နောက်အိမ်ထောင်ပြု လိုက်တဲ့သူ အသက် (၃၅) နှစ်အရွယ် ဦးမျိုးဟာ မသဇင်ကို အကြိမ်ကြိမ် မုဒိမ်းကျင့် ခဲ့ပါတယ်။
အသက် (၁၁) နှစ်အရွယ်ရှိ မသဇင်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီ ၁၉ ရက် မှာ မိခင်ဖြစ်သူ တရားစခန်းသို့ သွားနေချိန် ၎င်းရဲ့ ပထွေး ဖြစ်သူက မုဒိမ်းကျင့် ခဲ့ပါတယ်။
“အဲ့ညက သူ့အမေက တရားစခန်းသွားတာ။ သူ့ ပထွေးက အိမ်မှာ သူငယ်ချင်းတွေနဲ့ အရက်သောက်နေတာ။ သူ့ သူငယ်ချင်းတွေ ပြန်သွားတယ် ထင်ပြီးတော့ အိမ်ထဲဝင်ပြီး ကလေးအဝတ်တွေကို ချွတ်လိုက်တာ။ သူ့ သူငယ်ချင်းတွေ ပြန်ဝင်လာတော့ တွေ့သွားတာ။ အဲ့ကစပြီး သိရတာ” လို့ ကိုမင်းက စိတ်မကောင်းစွာ ပြန်ပြောပြပါတယ်။
အဲ့နောက်မှာ မသဇင်ကို မိသားစုဝင်တွေက မေးမြန်းကြည့်ရာမှာ ပထွေးက သူမကို မုဒိမ်းပြုကျင့်လာရာမှာ ပထမဆုံးအကြိမ် မဟုတ်ကြောင်း ပြောပြလာပါတယ်။
“ ကလေးပြန်ပြောပြတာကတော့ ဒါပထမဆုံးအကြိမ် မဟုတ်ဘူး။ သူခဏခဏ လုပ်တယ်တဲ့။ မုဒိမ်းမှုလည်း မြောက်ခဲ့တယ်။ လုပ်လာခဲ့တာ နည်းနည်းတော့ ကြာပြီတဲ့” မသဇင်ရဲ့ ဦလေးက ပြန်ပြောပြလာပါတယ်။
သူမရဲ့ မိခင်နဲ့ ပထွေးတို့ အိမ်ထောင်ပြုပြီးနောက်မှာ သမီးလေးဟာ ကုတင်အောက်မှာ အိပ်ရပြီး၊ ပထွေးက ညအချိန် သဇင်ရဲ့ ဘေးမှာ လာအိပ်ပြီး မဖွယ်မရာ ကိုယ်ထိလက်ရောက် လာလုပ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ ကလေးမ ထပ်ပြောပြတာတော့ ညညဆိုရင်လည်း သူ့အမေ အိပ်ပျော်ရင် သူ့နား လာလာအိပ်တယ်တဲ့။ သူတို့ အမေ နဲ့ ပထွေး တို့က ကုတင်ပေါ်မှာ အိပ်တာ။ ကလေးကို ကုတင်အောက်မှာ အိပ်ပြီး လိုက်ကာနဲ့ပဲ ခြားထားတာ။ သူ အဲ့လို လုပ်နေတာ ကြာပြီတဲ့” လို့ ကိုမင်းက ကလေးပြောပြတာတွေကို ပြန်ပြောတာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဦးမျိုး (ပထွေး) ဟာ သဇင်အပေါ် မုဒိမ်းကျင့်လာခဲ့တာ (၅) ကြိမ်ထက်မနည်းရှိလာပြီ ဖြစ်ကြောင်းလည်း မိသားစုဝင်များက ပြောပါတယ်။
မုဒိမ်းပြုကျင့်တဲ့ ပထွေးဖြစ်သူကတော့ မသဇင် က တခြားသူကို တိုင်ကြားပြောဆိုပါက မိခင်နဲ့အတူ သတ်ပစ်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒါကြောင့် ကလေးကလည်း တိတ်ဆိတ်နေခဲ့ရကြောင်း ကိုမင်းက စိတ်မကောင်းစွာဖြင့် အခုလို ပြောပါတယ်။
“ အဲ့ညတုန်းက သူ့ သူငယ်ချင်းဝင်လာတာ တွေ့တော့ အဝတ်တွေ မြန်မြန်ဝတ်ဆိုပြီး ပြန်ဝတ်ခိုင်းတယ်။ ပြီးတော့ ဘယ်သူမှ မပြောနဲ့နော်။ ပြောရင် သူ့အမေနဲ့ကိုပါ သတ်ပစ်မယ်ဆိုပြီးတော့ ကလေးကို ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သေးတယ်။ ဒါကြောင့် ကလေးကလည်း တိတ်တိတ်လေးနေခဲ့တာ” လို့ ကိုမင်းက ထပ်လောင်းပြောပါတယ်။
လက်ရှိ ကလေးကို ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးထားသော်လည်း အဖြေကို မသိရှိရသေးပေ။
“ ကျန်းမာရေးတွေကို စစ်ထားတယ်။ စိတ်ကျန်းမာရေးအတွက်လည်း ပြထားတယ်။ သူ အဲ့လိုခံရပြီးနောက်တော့ တစ်ယောက်ထဲလည်း ပြောချင်တာပြော ၊ လုပ်ချင်တာလုပ်နေတာမျိုးပဲ ရှိလာတယ်။ ကျန်တာတော့ အရင်လိုပါပဲ”လို့ ကိုမင်းက ပြောပါတယ်။
မုဒိမ်းကျင့်ပြုတဲ့ ဦးမျိုးကိုတော့ လက်ရှိမှာ လားရှိုးမြို့ ရဲစခန်းတွင် ချုပ်နှောင်ထားပြီး အမှုဖွင့်ဆို ထားပါတယ်။
“ အခုတော့ ရဲစခန်းမှာ ပို့ထားပါတယ်။ သူလည်း ကျနော် နဲ့ ရင်းနှီးပါတယ်။ အကိုအရင်းလို ပေါင်းတယ်။ သူကလေးအပေါ် လုပ်တတ်မယ့် ပုံစံလည်း မပေါက်ဘူး။ မထင်ရဘူးပေါ့။ အခုတော့ စိတ်နာတယ်။ စိတ်မကောင်း ဖြစ်ရတယ်။ အရေးယူသွားမှာပါ” လို့ ၎င်းက ပြောပါတယ်။
သက်ငယ်မုဒိမ်းအများစုဟာ မိဘဆွေမျိုးများနဲ့ နီးစပ်သူတွေ၊ ဆွေမျိုးတွေ၊ မိခင်ရဲ့နောက်အိမ်ထောင်၊ ဖခင်အရင်းတွေက ကျူးလွန်မှုရှိကြောင်းလည်း ရှေ့နေအသိုင်းအဝန်း ကဆိုပါတယ်။
ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ ၃၇၆ မှာ အသက် ၁၂ အောက် အမျိုးသမီးအပေါ် မုဒိမ်းမှုကျူးလွန်သူကို ထောင်ဒဏ် တသက်တကျွန်း (သို့) ထောင်ဒဏ်အနှစ် ၂၀ ချမှတ်နိုင်ကြောင်း ၂၀၁၉ ရာဇသတ်ကြီး ဥပဒေကို ပြင်ဆင်တဲ့ ဥပဒေကြမ်းထဲတွင် နိုင်ငံတော် သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပါတယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာ သျှမ်းပြည်တစ်ဝှမ်း သက်ငယ်မုဒိမ်းမှု ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း လောက်မြင့်တက် လာခဲ့ကြောင်း သျှမ်းပြည်တွင်း ကလေး နှင့် အမျိုးသမီးရေးရာ လှုပ်ရှားသူ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ အရင်က သက်ငယ်မုဒိမ်းက ၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဆိုရင် အခုကတော့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်လောက်ရှိ လာနိုင်တယ်။ အခုဆိုရင် သျှမ်းပြည်ထဲမှာ သက်ငယ်မုဒိမ်းမှုဖြစ်တာက အများစုက ကျေးရွာဘက်တွေ မှာ ဖြစ်တာ။ ဟိုတစ်ခေါက်က လိုက်ကူညီပေးတဲ့ သက်ငယ်မုဒိမ်းမှုဆိုရင် ကလေးက ၇ နှစ်ပဲရှိသေးတယ်” လို့ ၎င်း ကပြောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်း သက်ငယ် မုဒိမ်းမှု ပပျောက်သွားဖို့အတွက် လူမှုကူညီရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ နှင့် လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတွေက ကြိုးစားဆောင်ရွက်နေပေမယ့် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ပိုမို မြင့်တက်လာနေပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ဥပဒေအရ ဆောက်ရွက်မှု ၊ တရားစီရင်မှုလည်း အားနည်းလျက် ရှိနေပါတယ်။
မည်သို့ပင်ဖြစ်စေကာမှု ကိုမင်းကတော့ တူမလေးအတွက် မျှတသော တရားစီရင်မှု ရရှိဖို့နဲ့ ကလေး စိတ်ကျန်းမာရေး ပြန်ကောင်းမွန်လာရန်အတွက် ပြင်ဆင်လုပ်ဆောင်နေရပါတယ်။
“ အဓိကတော့ ကလေး ကျန်းမာရေး ပြန်ကောင်းလာဖို့လိုတယ်။ ပြီတော့ ကျနော်တို့တော့ တရားမျှတတဲ့ တရားစီရင်မှုတွေရအောင် လုပ်ဆောင်သွားမှာပါ။ အခုတော့ ကလေးက ပုံမှန်ဖြစ်ဖို့ ဆေးကုသနေရတာ။ ဘယ်လိုပဲ ခက်ခဲနေပါစေ တူမအတွက် ကြိုးစားသွားမယ်”လို့ ကိုမင်း က ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
