မြူတွေဆိုင်းနေတဲ့ တောင်ကုန်းထိပ်မှာ လေစိမ်းတွေ တဖြူးဖြူးနဲ့တိုက်နေချိန်မှာ သျှမ်းဝတ်စုံ ကိုယ်စီဝတ်ဆင်ထားကြတဲ့ လူကြီးလူငယ်တွေ စုရုံးနေတာကို မြင်တွေ့ရပါတယ်။
အဲ့ဒီ လူအုပ်စုရှိ လက်တွေမှာလည်း တချို့ကတော့ သျှမ်းအမျိုးသားအလံ ကိုယ်စီကိုင်ဆောင်ထားသလို တချို့ကတော့ ထိုင်းနိုင်ငံ အလံကို ကိုင်ဆောင်ထားပါတယ်။
အဲ့ဒီနေရာကတော့ သျှမ်းတော်လှန်ရေး နယ်မြေလို့ လူအများသိတဲ့ ထိုင်း – မြန်မာနယ်စပ် ထိုင်းနိုင်ငံ ချင်းမိုင်ခရိုင် ပိန်းလုံမြို့နယ် ကုန်းကျော်စစ်ရှောင်စခန်းမှာပါ။ လမ်းလျှောက်လာတဲ့ လူတွေကတော့ သျှမ်းတော်လှန်ရေးတပ် ဦးဆောင်တည်ထောင်သူ စဝ်နွဲ့ (ခေါ်) ဆောယန္တ အရိုးပြာကို အုဋ်ဂူသွင်း အခမ်းအနားကို ချီတက်လာကြတဲ့သူတွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
စဝ်နွဲ့ရဲ့ အုဋ်ဂူကို ကုန်းကျော်စခန်းမှာ ထားရတဲ့အကြောင်းရင်းကတော့ စဝ်နွဲ့ရဲ့သား၊ သမီးတွေ ဆွေမျိုးရင်းချာတွေနဲ့ တော်လှန်ရေး မိသားစုတွေ သံဃာတော်တွေက သျှမ်းစစ်ဘေးရှောင်တွေမှာ နေထိုင်တဲ့အတွက် အဲ့ဒီမှာ ထားရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။
စဝ်နွဲ့ရဲ့ သားဖြစ်သူ စိုင်းဆိုင်မိန်း က-“ အဖေဆုံးသွားပြီးနောက်ပိုင်းမှာ အဖေ့ရဲ့ အရိုးစုတွေကို ကျနော်တို့ ညီအစ်ကို၊ မောင်နှစ်မ ခွဲဝေစုပေးခဲ့ကြပါတယ်။ အခု အဖေ့ အရိုးစုတွေကို အုဋ်ဂူထဲ ပြန်သွင်းပြီး လှူဒါန်းကောင်းမှုကုသိုလ်ကို ပြုလုပ်ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီပွဲဖြစ်မြောက်ရေးအတွက် ကျနော်တို့ မိသားစု၊ ဆွေမျိုး မိတ်ဆွေအပါအဝင် တော်လှန်ရေး မိသားစုတွေ စုပေါင်းပြီး လှူဒါန်းထားပါတယ်။ တစ်ဖက်ကလည်း သံဃာတော်တွေက ကူညီပံ့ပိုးခဲ့ပါတယ် “လို့ ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီအခမ်းအနားကို ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ရက် မနက်ပိုင်းမှာ သျှမ်းတော်လှန်ရေးနယ်မြေမှာ နေထိုင်တဲ့ သျှမ်းပြည်လူထု၊ သံဃာတော်တွေ၊ သျှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ၊ သျှမ်းပြည်တပ်မတော် (RCSS/SSA) ခေါင်းဆောင်၊ သျှမ်းစစ်ဘေးရှောင်၊ လီဆူး စစ်ဘေးရှောင်အပါအဝင် စုစုပေါင်း လူဦးရေ (၅၀၀) ခန့် တက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။
သျှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ၊ သျှမ်းပြည်တပ်မတော် ( RCSS/SSA )တပ်ဖွဲ့ ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်က “လူတစ်ယောက် တော်လှန်ရေး ဖြစ်လာရတဲ့ အကြောင်းအရင်းက ကိုယ့်အမျိုးသားရေး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို ချစ်မြတ်နိုးလွန်းလို့ ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ တိုက်ရဲသလို အောင်ပွဲလည်း ခံရဲတယ်။ သေလည်း သေရဲတယ်။ စဝ်ဆောယန္တရဲ့ သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်ကြည့်ရမယ်ဆိုရင် စဝ်ဆောယန္တက အမျိုးသား တော်လှန်ရေး လုပ်ငန်းကို တစိုက်မတ်မတ် ဦးဆောင်ပြီး သက်စွန့်ပြီး ကြိုးပမ်းတိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သူဖြစ်တယ်”လို့ မိန့်ခွန်းထဲမှာ ထည့်သွင်းပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
သျှမ်းပြည်တော်လှန်ရေး ဖခင်ကြီး စဝ်နွဲ့ လုပ်ဆောင်လာခဲ့သမျှဟာ အလကား မဖြစ်စေဖို့ ဦးတည်ချက် မရောက်မချင်း ကျနော် ဆက်လက် ကြိုးပမ်းသွားမယ် လို့လည်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ်က ဆက်လက် ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။
ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ယွက်စစ် ဝမ်းနည်းသဝဏ်လွှာ ဖတ်ကြားခဲ့ပြီးနောက် စဝ်ဆောယန္တရဲ့ သားဖြစ်သူ စိုင်းဆိုင်မိန်းနဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးယွက်စစ်တို့က စဝ်နွဲ့ရဲ့ အရိုးပြာကို ဂူသွင်းခဲ့ပြီး စေတီတည်ခဲ့ပါတယ်။
ဆက်လက်ပြီး စဝ်နွဲ့ရဲ့ ဇနီးဟောင်းဖြစ်သူ မယ်သီလရှင်က “ဆရာလေး အနေနဲ့လည်း ကိုယ့်သျှမ်းလူမျိုးတွေ စည်းစည်းလုံးလုံးမြင်နေရရင် အရမ်းကို ပျော်တယ်။ ပြီးတော့ ဂုဏ်လည်းဂုဏ်ယူမိတယ်။ တကယ်လို့သာ ဆရာလေးတို့ သျှမ်းလူမျိုးတွေက စည်းစည်းလုံးလုံး၊ ညီညီညွတ်ညွတ် နဲ့ သဘောထားတိုက်ဆိုင် တူညီနေကြမယ်ဆိုရင် ဆရာလေး တို့ သျှမ်းပြည်ကြီးဟာ ကိုယ်ပိုင်လွတ်လပ်ခွင့် ရနေတာကြာပြီ” လို့ ဆိုပါတယ်။
စဝ်နွဲ့ ရဲ့ အရိုးပြာ ဂူသွင်းအခမ်းအနားကို သျှမ်းတိုင်းရင်းသားတွေအပြင် တချိန်တခါက သျှမ်းလူမျိုးကြောင့် မြန်မာ-ထိုင်းနယ်စပ်မှာ ကောင်းမွန်စွာ နေထိုင်ရတဲ့ လီဆူးတိုင်းရင်းသားတွေလည်း တက်ရောက်ခဲ့ကြပါတယ်။
“အရင်တုန်းက ကျနော် သျှမ်းပြည်မှာ နေခဲ့ပါတယ်။ စစ်တပ်က ညှင်းပင်းနှိပ်စက်မှုကြောင့် မနေနိုင်တော့လို့ ကျနော်တို့တွေ ထိုင်းနယ်စပ်ကို ထွက်ပြေး လာခဲ့ပါတယ်။ သျှမ်းပြည်မှာ နေလို့မရတော့ဘူး မီးလောင်နေပြီလေ၊ ဒီကိုလာနိုင်ခဲ့တာလည်း ကျနော်တို့ သျှမ်းလူကြီးတွေရဲ့ ကျေးဇူးကြောင့်ပေါ့နော်။ ဒီနေ့ ဒီချိန်ထိ ကျနော်တို့ သျှမ်းလူကြီးတွေရဲ့ ကျေးဇူးကို မမေ့မပျောက်ဘဲ ဒီ အခမ်းအနားကို ပါဝင်တက်ရောက်တာ ဖြစ်တယ် “ လို့ အခမ်းအနားကို တက်ရောက်ခဲ့တဲ့ လီဆူးတိုင်းရင်းသား လုံးပီး က ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အခမ်းအနား မှာ စဝ်နွဲ့ ရဲ့ သမိုင်းအကြောင်း ဓာတ်ပုံကို ပြထားသလို အတ္ထုပတ္တိအကျဉ်းကိုလည်း ဖတ်ကြားပေးခဲ့ပါတယ်။
စဝ်နွဲ့ ဟာ တရုတ်နိုင်ငံ မိုင်းဝမ်းစော်ဘွားရဲ့ သားတော်တပါး ဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၂၇ ခုနှစ်မွေးဖွားခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ ကြီးပြင်းအရွယ်ရောက် လာတဲ့အခါ ဖခင်နဲ့အတူ မိုင်းမောကြီးဟော်နန်းအတွင်း မင်းမူထမ်းလာခဲ့ရပါတယ်။ ၁၉၄၀ ခုနှစ်မှာတော့ ဗန်းမော်မြို့ရှိ ကချင်ကျောင်းမှာ ဆဌမတန်းကျောင်းသားအဖြစ် မြန်မာစာ နှင့် ကချင်စာကို ဆည်းပူးခဲ့ပါတယ်။
၁၉၄၂ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံကို စစ်ပညာတော်သင် သွားရောက်ခဲ့ရပြီး ၁၉၄၃ ခုနှစ်မှာ သတင်းပိုင်းဆိုင်ရာ ပညာရပ်တွေကို အမေရိကန် (USA ) တပ်ထဲမှာ လေ့လာသင်ယူခဲ့သူ တစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၄၄ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့ရဲ့ တပ်မှူးရာထူးနဲ့ ထုန့်မောဝ်းဒေသ မူဆယ်၊ နမ့်ခမ်း၊ မိုးမိတ်၊ ထုန့်လွိုင်ဟိုဆေ စတဲ့ဒေသက သျှမ်းပြည်ထဲမှာရှိတဲ့ ဂျပန်တွေကို တိုက်ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။
၁၉၄၅ ခုနှစ် ဒုတိယ ကမ္ဘာ့စစ်ပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာတော့ (BNA) တပ်ဖွဲ့နဲ့ ပူးပေါင်းပြီး မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေးအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ပါတယ်။
စဝ်နွဲ့က အင်္ဂလိပ်လက်အောက်ကနေ လွတ်လပ်ရေး ရယူဖို့အတွက် တိုင်းရင်းသား အဖွဲ့အစည်းတွေကို စည်းလုံးရေး လှုံ့ဆော်တဲ့ အပိုင်းမှာ တာဝန်ယူခဲ့ပါတယ်။
အမျိုးသားတန်းတူရေးရှိဖို့၊ ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေး ရရှိစေဖို့ ၊ လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတမှုရှိဖို့ လိုလားကြလို့ သျှမ်းစော်ဘွားတွေ ဦးဆောင်ပြီး ကချင်၊ ချင်းခေါင်းဆောင်တွေနဲ့အတူ ဗမာခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း နဲ့ ၁၉၄၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၂ ရက်မှာ ပင်လုံစာချုပ် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပါတယ်။
ဗမာမဟုတ်တဲ့ သျှမ်း ၊ ကချင် ၊ ချင်း နဲ့ တခြားလူမျိုးစုတွေ ရသင့်ရထိုက်တဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို ထိန်ချန်ပြီး ၁၉၄၇ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ရေးဆွဲခဲ့တယ်။ ပင်လုံစာချုပ် နဲ့ ဆန့်ကျင်သွေဖီပြီး တိုင်းပြည် ကို ဗမာခေါင်းဆောင်တွေက ချယ်လှယ်လာခဲ့တယ်။
လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်ပိုင်း ၁၉၅၀ ခု နှစ် အတွင်းမှာ တရုတ်ဖြူတွေ သျှမ်းပြည်အတွင်း နယ်ကျွံ ဝင်ရောက်လာပြီး သျှမ်းလူထုတွေအပေါ် တရုတ်ဖြူတွေက အခွင့်ရေး ချိုးဖောက်တယ်။
ဗမာ့တပ်မတော်ဟာ ကူတိုက်ပေးမယ်ဆိုပြီး သျှမ်းပြည်ဆီကို စစ်အင်အား အလုံးအရင်း နဲ့ ၁၉၅၂ မှာ ရောက်ရှိလာခဲ့ပေမယ့် တရုတ်ဖြူတွေကို နိမ်နှင်းတိုက်ခိုက်တာတွေ မလုပ်တဲ့အပြင် သျှမ်းပြည်သူတွေ အပေါ် လူ့အခွင့်အရေးတွေ အမျိုးမျိုး စတင်ချိုးဖောက်တော့တာပါပဲ။
၁၉၅၈ ခုနှစ်မှာ ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ဆင်လိုတဲ့ သျှမ်းခေါင်းဆောင်တွေကို အန်တုပြီး ဗမာစစ်အုပ်စုရဲ့ ဖိနှိပ်ဒဏ်ကို မခံနိုင်ကြတဲ့ အတွက် စဝ်ဆောယန္တ ဦးဆောင်ပြီး သျှမ်းမျိုးချစ်လူငယ် ၃၁ ယောက် ပါဝင်သော အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဟာ ၁၉၅၈ မေလ ၂၁ ရက်နေ့ မိုင်းတုံမြို့ နယ် နမ့်ကျွက်ချောင်းဘေး တောတွင်းတစ်နေရာမှာ သျှမ်းပြည် လွတ်လပ်ရေးရရှိဖို့ နယ်ချဲ့ဗမာ တပ်မတော်ကို တွန်းလှန်ဖို့ သွေး သစ္စာရေသောက်ခဲ့ကြပြီး တော်လှန်ရေးသမိုင်း ပထမ စာမျက်နှာ စဖွင့်လိုက်ပါတော့တယ်။
စဝ်ဆောယန္တက မောသျှမ်းအချို့နှင့် မိုင်းပန်၊ မိန်းဖန်တို့မှ သျှမ်းမျိုးချစ်လူငယ်များ စုစည်း၍ (၁၉၅၈/၅/၂၁) နေ့တွင် သျှမ်းပြည်၏ ပထမဦးဆုံးသော အမျိုးသားလက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးတပ်မတော် (နွံစစ်ဟန်လို့ခေါ်တဲ့ ရဲရင့်သော သျှမ်းလူငယ်တပ်မတော်) ကို စတင်ဖွဲ့စည်းနိုင်ခဲ့ပါတယ်။
တန်းတူညီမျှမှု ၊ တရားမျှတမှု မရှိလို့ လွတ်လပ်ရေးအတွက် ရရာ လက်နက် ဓားတွေ လှံတွေကို ဆွဲကိုင်ခဲ့တဲ့ တော်လှန်ရေးခရီးကို စဝ်နွဲ့ ခေါ် ဆောယန္တ က ဦးဆောင်ပြီး စတင်ခဲ့နေ့ဖြစ်ပါတယ် ။
စဝ်နွဲ့ဟာ သျှမ်းပြည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် လုပ်ဆောင်ရင်း အသက် ၆၉ နှစ်အရွယ် (၁၉၉၆ ခုနှစ်) မှာ ချင်းမိုင်မြို့ နေအိမ်မှာ ကွယ်လွန်ဆုံးပါးသွားခဲ့ပါတယ်။
“လူမှုအသိုင်းအဝန်းကို အမြဲကူညီဖို့၊ သျှမ်းလူမျိုးတွေရဲ့ လုပ်ငန်းတာဝန်တွေ ထမ်းဆောင်ဖို့” စဝ်နွဲ့ သားဖြစ်သူ စိုင်းဆိုင်မိန်း က ပြန်လည်ပြောပါတယ်။
ချယ်ရီပင်ထိပ်ကိုကြည့်ပြီး မာနတွေ ထောင်လွှားနေမယ်ဆိုရင် ချယ်ရီပင်အောက်မှာ ရှိတဲ့ပေါင်းပင်တွေကို မရှင်းလင်းပဲနဲ့ ရာထူး ဂုဏ်ထူးမှတ်နေရင် ချုံပုတ်တွေလွှမ်းပြီး ချယ်ရီပန်းပွင့်နိုင်တော့မှာ မဟုတ်ကြောင်း သျှမ်းခေါင်းဆောင်တွေကို စဝ်နွဲ့က မှာကြားခဲ့ပါတယ်။
“ငြိမ်းချမ်းရးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြောကြားချက်ကတော့ “ လွတ်လပ်ရေး တန်းတူရေးအတွက်က တောင်းယူလည်းသူတို့ပေးမှာ မဟုတ်ဘူး။ ဆွေးနွေးယူလည်း ရမှာမဟုတ်ဘူး။ လက်နက်ကိုင်ပြီးတိုက်ယူမှ ရမယ်”
