သျှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ဆီဆိုင်မြို့နယ် စစ်ရှောင်စခန်းတွင်နေထိုင်သည့် ကလေးငယ်တစ်ဦး မျက်ကြည်လွှာပျက်စီး နေသဖြင့် ခွဲစိတ်ကုသရန် ငွေကြေးလိုအပ်နေကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။
မျက်ကြည်လွှာပျက်စီးသွားသည် အသက် (၁၂) နှစ်ရှိ မောင်တောင်ဘို့ရည် သည် ပြီးခဲ့သည့် သြဂုတ်လပိုင်းတွင် ဘယ်ဘက် မျက်လုံး၏ ပထမမျက်ကြည်လွှာကို ဆုံးရှုံးရသူဖြစ်ပြီး လက်ရှိမှာ ခွဲစိတ်ကုသဖို့အတွက် ငွေကြေး အကူညီလိုအပ်နေကြောင်း ၎င်းမိဘဖြစ်သူက သျှမ်းသံတော်ဆင့်ကိုပြောသည်။
“ စခန်းမှာ ကလေးတွေဆော့ရင်း တုတ်တွေနဲ့ ထိုးမိတာ။ ပထမ မျက်ကြည်လွှာက ပျက်သွားတယ်။ ပျက်သွားတဲ့ တစ်ဖက် မမြင်ရတော့ဘူး။ လေ၊ နေ အပူဒဏ်ရရင် သူမျက်လုံးကစပ်ပြီး မျက်ရည်ကျလာတယ်။ နေကာ မျက်မှန်ကို အမြဲတမ်း တပ်ထားရတယ်။ ဆရာဝန်က တော့ပြောတယ် မျက်ကြည်လွှာအလှူရှင်ရှိရင် ခွဲစိတ်ပေးမယ်တဲ့။ ခွဲစိတ်ဖို့စရိတ်က ကျပ်သိန်း (၂၀) လောက် ကုန်ကျမယ်။ အခုက ပိုက်ဆံမရှိတော့ဘာမှ မလုပ်ပေးနိုင်သေးဘူး “ ဟု ၎င်းမိဘဖြစ်သူ ပြောသည်။
၎င်း၏ မျက်လုံးကို ခွဲစိတ်ကုသရန်အတွက် တောင်ကြီးမြို့ ပန်းလှိုင်အထူးကုဆေးရုံတွင် သွားရောက် ကုသရမည်ဖြစ်ပြီး ခွဲစိတ်ကုသပြီးလျှင် ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာမည်ဖြစ်ကြောင်း မိဘဖြစ်သူက ပြောသည်။
ထို့အပြင် အသက် ၁၄ အရွယ်ရှိ ကလေးတစ်ဦးသည်လည်း အသားဝါရောဂါ ဘီးပိုးကို ခံစားနေရပြီး ပုံမှန် တစ်လစာအတွက် ဆေးသောက်သုံးရကာ ယခုတွင် သောက်ဆေးဝယ်သောက်ရန်အတွက် အကူညီလိုအပ်နေ ကြောင်း သိရသည်။
“ အစက သူကအချိန်ခေါင်းကိုက်ပြီး ဖျားတာ။ တစ်ပတ်ကို ၃ ရက်လောက်ဖျားနေတယ်။ အဲ့နဲ့ တောင်ကြီး စဝ်စံထွန်းမှာ ဓာတ်မှန်သွားရိုက်တယ်။ ဆေးသောက်တယ်။ အခု ၄ လထဲရောက်လာပြီး သွေးသွားထပ်စစ်တာ သွေးထဲမှာ အသားဝါရောဂါ ဘီပိုးရှိနေတယ်တဲ့။ အဲ့ကြောင့် သူကဆေးသောက်ရတယ် ပုံမှန်တစ်လဆိုရင် ၁ သိန်း ၃ သောင်း ဝန်းကျင်လောက် ကုန်ကျတယ်။ အခုက ဆေးဖို့လိုအပ်နေတယ် “ ဟု ၎င်း စစ်ရှောင်ကော်မတီ တစ်ဦးက ပြောသည်။
ထို့အပြင် ကရင်နီ (ကယား) ပြည်မှ စစ်ရှောင်လာသူ ဦးရေ (တစ်ထောင်) ကျော်မှာ လက်ရှိတွင် နေရပ်သို့ မပြန်နိုင်သေးသော်လည်း စားနပ်ရိက္ခာများလည်း စတင်ပြတ်လပ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
