မြန်မာနိုင်ငံတွင်း စီးပွားရေးကျဆင်းလာပြီး စစ်ကောင်စီက ဝင်ငွေရလမ်းကြောင်း နည်းပါးလာတာကြောင့် သျှမ်းပြည်အတွင်းရှိ သတ္တုတွင်း၊ ကျောက်မီးသွေးတွင်းများကို တရားဝင် တူးခွင့်ပြုပေးခဲ့ကြောင်း စုံစမ်းသိရှိရသည်။
ထို့ကြောင့် သျှမ်းပြည်အတွင်းရှိ ကျောက်မီးသွေးများကို ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလကုန်က တူးဖော်ခွင့်ပြုခဲ့ပြီး တွင်းဟောင်းများကိုလည်း ပြန်လည်တူးဖော်ခွင့်ပေးခဲ့ကြောင်း သျှမ်းပြည် သဘာ၀ပတ်၀န်းကျင်ဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားသူများက ပြောဆိုလိုက်သည်။
“သူတို့ခွင့်ပြုပေးခဲ့တာကကြာပြီလေ။ ဒီ ဟိုပုံး၊ ပင်လောင်း၊ ကျေးသီး၊ လဲချား၊ မိုင်းကိုင်တို့ဘက်မှာဆိုလည်း ပြန်တူးဖော်ဖို့လုပ်နေတာ။ တူးနေတဲ့ နေရာတွေလည်း ဆက်တိုက်တူးနေတာပဲ။ မတူးထားတဲ့နေရာ တွင်းဟောင်းတွေကိုလည်း ပြန်တူးခွင့်ပေးထားလိုက်တယ်” ဟု သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာအဖွဲ့ စိုင်းခေးဆိုင်က သျှမ်းသံတော်ဆင့် ကို ပြောသည်။
ထိုသို့ ကျောက်မီးသွေးတူးရာမှ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်၊ ပြည်သူတို့၏ လယ်ယာမြေများ ပျက်စီးသွားသော်လည်း ကျောက်မီးသွေးတူးဖော်မှု ရပ်တန့်သွားခြင်းမရှိဘဲ ဆက်လက်တူးဖော်မှုများ ပြုလုပ်နေလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။
အလားတူ သျှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း သီပေါမြို့နယ် နမ့်မဒေသ၏ ပင်မရေဝင်ကြောကို စစ်ကောင်စီတို့ တူးဖော်ခွင့်ပေးပြီးနောက် နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက်နေ့ကစပြီး ငွေရည်ပုလဲ ကုမ္ပဏီက ကျောက်မီးသွေးကို စမ်းသပ်တူးဖော်မှု စတင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
ထိုနေရာသည် နမ့်မမြစ်နှင့် ကျေးရွာသားတို့၏ စပါးနှင့် ပြောင်းခြံသို့ စီးဆင်းသွားသည့် ပင်မရေစီးချောင်း လမ်းကြောင်းအား ပိတ်ဆို့စေပြီး ဒေသခံများ စိုက်ပျိုးမှုကိုလည်း ထိခိုက်စေကြောင်း သိရသည်။
“အဲနေရာက တူးဖော်လိုက်တော့ ပြည်သူတွေတော်တော်ဒုက္ခရောက်တယ်။ ရေဝင်ကြောလည်းဖြစ်တာကြောင့် ရေသန့်မရနိုင်ဘူး။ သူတို့ စိုက်ပျိုးဖို့အတွက်လည်း ခြံတွေက မဖြစ်ထွန်းတော့ဘူး။ ပြည်သူတွေကန့်ကွက်လည်း သူတို့က တူးနေတာပဲ။ အာဏာက အပြည့်ရထားပြီဆိုတော့ တူးနေကြတာပဲ။ ဒီနေရာတင်မဟုတ်ဘူး။ တစ်ပြည်နယ်လုံးမှာ တူးနေကြတာ” ဟု ရှမ်းလူ့အခွင့်အရေးမဏ္ဍိုင် ပြောခွင့်ရ စိုင်းဟော်ရှန် က ပြောသည်။
ထိုနေရာတူးဖော်မှုကြောင့် ပြည်သူများ လယ်ယာခြံအတွက် ခက်ခဲသည့်အပြင် ရေကောင်းရေသန့်များမရရှိကြောင်း၊ ပတ်ဝန်းကျင်လည်း အနံ့ဆိုးများထွက်လာကြောင်း သိရသည်။
“သူတို့ အဲ့နား တူးတော့ ရေသန့်လည်း မရကြဘူး။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်လည်းပျက်စီးတယ်။ မြေလည်းပြိုမယ်လို့ သိရတယ်။ ပြီတော့ လယ်ယာတွေလည်း မဖြစ်ဘူးပေါ့။ အဲ့ဒီရေကြောကိုသုံးတဲ့ ရွာတွေကလည်းများတယ်။ ဟိုတလောက အနံ့ဆိုးတွေလည်း ထွက်ခဲ့သေးတယ်” ဟု သီပေါမြို့နယ် ဒေသခံ အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ပြောသည်။
သျှမ်းပြည်နယ်အတွင်း ခွင့်ပြုချက်ရထားသည့် သတ္တုတွင်းများ၊ ကျောက်မီးသွေးတွင်းများစွာရှိကြောင်း SHRF မှရထားသည့်အချက်အလက်အရသိရသည်။
