လာမည့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်လေ့လာရန် အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာ ပြည်သူ့လှုပ်ရှားမှုအဖွဲ့(PACE) အား ခွင့်မပြုကြောင်း ယနေ့( သြဂုတ် ၁၃)ရက်စွဲဖြင့် ပြည်ေ ထာင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် က ကြေညာချက်ထုတ်လိုက်သည်။
PACE အဖွဲ့သည် ၂၀၁၅ ခုနစ်အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ၂၀၁၇ ကြား ဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲများ တွင် ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်လေ့လာမှု လုပ်ငန်းစဉ်များကို ဆောင်ရွက်သည့် အဖွဲ့တဖွဲ့ဖြစ်သည်။
ထို PAEC အဖွဲ့ကို ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်ခွင့်မပြုရန် ဆုံးဖြတ်ရသည့်အကြောင်းရင်းမှာ အသင်းအဖွဲ့များ မှတ်ပုံတင်ထားခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေ အရ မှတ်ပုံတင်ထားခြင်းမရှိဘဲ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့အစည်းများထံမှ ထောက်ပံ့ကူညီမှု ရယူထားခြင်းကြောင့် ဟူသည့် အကြောင်းပြချက်ဖြင့် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင် ၏ ကြေညာချက်တွင် ရေးသားထားသည်။
၂၀၁၅ ခုနှစ် သင်းဖွဲ့မှတ်ပုံတင်ခြင်း စည်းမျဉ်းဥပဒေအရ အသင်းအဖွဲ့များသည် မဖြစ်မနေ မှတ်ပုံတင်ရမည် ဟု မဆိုထားကြောင်း သိရသည်။
“ အစိုးရ အဖွဲ့ကိုထိန်းကျောင်းမယ့် အဖွဲ့အစည်းတွေ က မှတ်ပုံတင်လေ့မရှိကြဘူး။ အစိုးရ ကို စောင့်ကြည့်ထိန်းကျောင်းဖို့အတွက်တမင်သက်သက် မှတ်ပုံမတင်တာတွေရှိတယ်” ဟု သျှမ်းပြည် အခြေစိုက် မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး နှင့် လုံခြုံရေး သိပ္ပံ မှ ကိုဝင့်ထည်ကောင်းမြတ် က သျှမ်းသံတော်ဆင့်ကို ပြောသည်။
PACE အဖွဲ့သည် တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲကို စောင့်ကြည့်နေ သည့်အ ဖွဲ့ဖြစ်ပြီး၊၎င်းတို့ ရလာသည့် အချက်အလက်ကို နိုင်ငံရေးပါတီ၊ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများက မှီငြီးကိုးကားနေရသည့် အဖွဲ့အစည်းတခုဖြစ်သည်။
“ဒီ (PACE) အဖွဲ့တာ မရှိရင်ရွေးကောက်ပွဲမသမာမှုတွေ တိတိကျကျ ဖော်ထုတ်နိုင်ဖို့ အားနည်းသွားမယ်။ အဲ့လိုဖော်ထုတ်အားနည်းချင်းအားဖြင့် လူထုရှင်ကြားရော လူမသိ သူမသိ ဖြစ်လာနိုင်တယ်” ဟု ကိုဝင့်ထည်ကောင်းမြတ် က ဆိုသည်။
သျှမ်းပြည်တွင် လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ အများအပြားရှိသည့်နေရာဖြစ်ပြီး ၊ သွားလာမှုခက်ခဲသည့် နေရာဒေသများတွင် ယခင် ရွေးကောက်ပွဲ များက ပြဿနာ များစွာရှိခဲ့ဖူးသည်။ ထိုအတွက် ရွေးကောက်ပွဲကာလ သျှမ်းပြည်တွင် စောင့်ကြည့်အဖွဲ့များလိုအပ်သည့် နယ်မြေတခုဖြစ်သည်။
“ ရွေးကောက်ပွဲ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ကိစ္စဆိုတော့ ကျနော်တို့ အမြဲစောင့်ကြည့် ရမယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမသမာမှုတွေကို စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ကပဲဖော်ထုတ်နိုင်တယ်။ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်တောင် သိဖို့ ခက်ခဲတဲ့အရာ တွေ စောင့်ကြည့်အဖွဲ့ကပဲ ဖော်ထုတ်ခဲ့တာ” ဟု ကိုဝင့်ထည်ကောင်းမြတ်က ဆိုသည်။
လက်ရှိ ကိုဗစ်-၁၉ ထိန်းချုပ်သည့် ကာလဖြစ်သည့်အလျောက် မဲဆန္ဒရှင်များအား မဲပေးခြင်းပညာပေးမှုကို ယနေ့အချိန်ထိ မပြုလုပ်နိုင်သေးကြောင်း၊ လာမည့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ သည် တိုင်းရင်းသားနယ်မြေများအတွက် စိန်ခေါ်မှုများစွာ ရှိလာနိုင်သလို တရားမမျှတမှုတွေလည်း များစွာကြုံရနိုင်ကြောင်း သျှမ်းမြောက် လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွင်လုပ်ဆောင်နေသည့် အမျိုးသမီးတဦး က သျှမ်းသံတော်ဆင့်ကို ပြောသည်။
“ အခု မဲဆန္ဒရှင်ကို ပညာပေးမှုမပြုလုပ်သေးသလို ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့် တဲ့အဖွဲ့ကို စောင့်ကြည့်ခွ င့်မပေးတာဟာ တရားမျှတမှု မရှိတဲ့ အခြေအနေ ပိုဆိုးသွားနိုင်တယ်။ရွေးကောက်ပွဲက သမာသမတ်မဖြစ်လာနိုင်ဘူး” ဟု အထက်ပါ အမျိုးသမီး က သုံးသပ်ပြောဆိုလိုက်သည်။
PACE အဖွဲ့သည် လာမည့် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် စောင့်ကြည့်လေ့လာသူဦးရေ (၂၉၀၀) ခန့်ကရွေးကောက်ပွဲဖြစ်စဉ် တခုလုံးကို တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာဖြင့် စောင့်ကြည့်လေ့လာရန် ပြင်ဆင်ထားသည်။
ထို့ပြင်ဆင်ချက်ကို ကော်မရှင် ၏ ကန့်သတ်မှုကြောင့် ပြည်တွင်း အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းများ၏ စောင့်ကြည့်လေ့လာမှု ပမာဏမှာ ပိုပြီးနည်းပါးသွားမည်ဖြစ်ပြီး အကျိုးဆက်အနေဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲ ဖြစ်စဉ် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု နှင့် ရွေးကောက်ပွဲ ကာလတည်ငြိမ်မှု တို့ကို ကြီးမားစွာ ထိခိုက်နိုင်သည့်အတွက် စိုးရိမ်ကြောင်းလည်း PACE အဖွဲ့က ယနေ့ရက်စွဲဖြင့် ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ရေးသားထားသည်။
ထို့ပြင် ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ပြည်သူ့ လှုပ်ရှားမှု အဖွဲ့(PACE) ကို စောင့်ကြည့်ခွင့် ပိတ်ပင်လိုက်သည့် အပေါ် အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်း ၄၄၃ ဖွဲ့ က ကန့်ကွက်လိုက်သည်။
ထိုသို့ပိတ်ပင်မှုသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ ၏ တရားဝင်မှုနှင့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှု၊ ဖြောင့်မတ်မှန်ကန်မှု များကို ဆုတ်ယုတ် ကျဆင်းစေနိုင်ကြောင်း လူ့မှုအဖွဲ့အစည်းများက ပြောဆိုလိုက်သည်။
သင်းဖွဲ့မှတ်ပုံတင် စည်းမျဉ်းကို ကျိုးကြောင်း မဆီလျော်စွာ ကိုးကားပြီး အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်း၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုကို တားဆီးပိတ်ပင်လာသည့်အတွက် နိုင်ငံရေး အသွင်ကူးပြောင်းမှုတွင် အရေးပါသော အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်း များ၏ ဖြစ်တည်မှု ကို ခြိမ်းခြောက် ဖျက်ဆီးရာ ရောက်သလို အရပ်ဘက် လူမှုနယ်ပယ်ကိုလည်း ဘောင်ကျဉ်းအောင် ပြုလုပ်ရာရောက်နေကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင်ရေးထားသည်။
လာမည့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲသည် လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတမှုရှိကြောင်း အာမခံနိုင်ရန် အတွက် ရွေးကောက်ပွဲ စောင့်ကြည့်ရေး လုပ်ငန်းများအား ကန့်သတ်ပိတ်ပင်မှုများကို ပြန်လည် သုံးသပ်ပြင်ဆင်ရန် အရပ်ဘက် လူမှုအဖွဲ့အစည်း ၄၄၃ က လေးနက်စွာ တောင်းဆိုလိုက်သည်။
