သျှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ဆီဆိုင်မြို့နယ်ရှိ တပ်သိမ်းမြေနှင့် ပတ်သက်ပြီး အစားထိုး ပြန်ပေးမည့် ကိစ္စသည့် တိုင်းရင်းသားအချင်းချင်းကြား ပြဿနာ ဖြစ်နိုင်ကြောင်း မြေသိမ်းခံရသည့် တောင်သူများက ပြောဆိုလိုက်သည်။
အဆိုပါပြောဆိုမှုသည် ယနေ့ ဇူလိုင် (၂၀)ရက်တွင် တောင်ကြီးမြို့ ထိန်သာဟိုတယ်တွင် ပြုလုပ်သည့် မြေသိမ်းဆည်းခံရသည့် တောင်သူလယ်သမားများ၏ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် တောင်သူများက ပြောဆိုလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။
ဆီဆိုင်မြို့နယ် တပ်သိမ်းခံရသည့် မြေများ အစားထိုး ပြန်ပေးရာတွင် သျှမ်းတိုင်းရင်းသားတို့ နေထိုင်ရာ ဒေသရှိ ကုန်းမြင့်မြေများကို ဖော်ပြီးပြန်ပေးမည်ဖြစ်သဖြင့် တိုင်းရင်းသားအချင်းချင်း ပြသာနာဖြစ်အောင် လုပ်ပေးလိုက်သည့် သဘောဖြစ်ကြောင်း လယ်ယာမြေသိမ်းခံရသည့် ပအိုဝ်းတောင်သူ ခွန်ချစ်ထွေးက ပြောသည်။
“တိုင်းရင်းသားတွေ တစ်စုနဲ့ တစ်စု အန္တရာယ်ဖြစ်အောင် ပြဿနာဖြစ်အောင် လုပ်ပေးတာလား။ ကျနော်တို့က ရချင်တယ်လို့ ပြောလိုက်ရင် ရေရှည် ပြသာနာတွေ ဖြစ်သွားနိုင်တယ်” ဟု ခွန်ချစ်ထွေး က ဆိုသည်။
အစားထိုး ပြန်ပေးမည့် မြေယာများသည် ကုန်းမြင့်မြေများဖြစ်ပြီး သျှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဘိုးဘွားစဉ်ဆက် စိုက်ပျိုး ထိန်းသိမ်းထားသည့် သစ်တောများဖြစ်ပြီး၊ ထိုဖော်ထားသည့်မြေများကို ပအိုဝ်းတောင်သူများလက်ခံလိုက်ပါက ပအိုဝ်း နှင့် သျှမ်း နောက်ဆက်တွဲပြဿနာဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း ခွန်ချစ်ထွေး က ထပ်လောင်းပြောသည်။
ဆီဆိုင်မြို့နယ်တွင် တောင်သူများ ပိုင်ဆိုင်သည့် မြေယာမြေ ဧက (၁၉၀၀) ကျော် ကို ဆီဆိုင်အခြေစိုက် ခြေမြန်တပ်ရင်း (၄၂၃) တပ်နှင့် (၄၂၄) တပ်တို့က သိမ်းဆည်းခဲ့သည်။
ထိုသိမ်းဆည်းခဲ့သည့်မြေများအစား ပအိုဝ်း ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ဒေသဦးစီးဌာန တို့က ကုန်းဆွတ်ကျေးရွာအုပ်စု နှင့် ပင်စုံကျေးရွာအုပ်စုအတွင်း ရှိ မြေယာများကို အစားထိုး ပြန်လည်ပေးမည်ကို သိမ်းဆည်းခံရသည့် တောင်သူများက လုံးဝ လက်ခံမည်မဟုတ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။
“ကြီးနေတဲ့ သစ်ပင်သစ်တော အုပ်ကြီးကို ဖျက်ဆီးပြီးမှ အန်တီတို့ကို အစားထိုး ပေးမယ်ဆိုတာ အန်တီတို့က လုံးဝ လက်မခံပါဘူး။ လက်ခံလို့လည်း မသင့်ပါဘူး။ လက်ခံဖို့လည်း မစဉ်းစားခဲ့ပါဘူး” ဟု လယ်ယာမြေ သိမ်းခံရသည့် တောင်သူ ဒေါ်ချိုချိုဝင်း က ပြောသည်။
ထို အစားထိုး မြေယာများ ပြန်ပေးမည့် ကုန်းမြင့်လယ်ယာမြေ ဧက (၂၀၀) ကျော်ကို ဖော်ဆောင်မည် ဟု သိရှိရပြီး၊ မြေယာများကို ဖော်သည့်အခါ သစ်ပင်များ ခုတ်ရမည်ဖြစ်ပြီး သစ်တောပြုန်းမှုများ ဖြစ်လာနိုင်ကြောင်း သိရသည်။
ထို့ကြောင့် အစားထိုးမြေများဖော်ရန် အတွက် သစ်တောများခုတ်ရန် မလိုလားကြောင်း၊ သစ်တောပြုန်းတီးရန် လက်မခံနိုင်ကြောင်း ထိုနေရာတွင် နေထိုင်သည့် ဒေသခံများက ဇူလိုင် (၁၈)ရက်တွင် ကန့်ကွက် ကန်ပိန်း ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး၊ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်းများ သျှမ်းပြည်အစိုးရသို့ထံ စာတင်သွားမည် ဟုလည်း သိရသည်။
ဆီဆိုင်မြို့နယ်အတွင်း ကျေးရွာ ၅ ရွာပိုင်ဆိုင်သည့် မြေယာ ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်ပြီး တောင်သူ နှင့် တပ်သည် မေလနှောင်းပိုင်းမှ စတင်ကာ မြေယာ အငြင်းပွားမှု ဖြစ်ပွားခဲ့ကာ တောင်သူ ၇၀ ကျော်ကို တပ်မှ တရားစွဲဆိုထားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ထိုမြေယာများသည် လွန်ခဲ့သည့် ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် တပ်မှ (၁၉၀၀) ဧက ကျော် သိမ်းဆည်းခဲ့သည်။တပ်မှ ထိုမြေများကို သိမ်းဆည်းသည်ဟု တရားဝင် လာရောက်အကြောင်းကြားအသိပေးခြင်း မရှိသကဲ့သို့ ထိုမြေပေါ်တွင် လုပ်ကိုင်စားသောက်သည့် တောင်သူများ နစ်နာကြေး လျော်ကြေးငွေ တစ်စုံတစ်ရာ မရရှိခဲ့ကြောင်း တောင်သူများက ပြောသည်။
