လိမ္မော်ရောင် တီရှပ် ကိုယ်စီဖြင့် ဆင်တူဝတ်ဆင်ကာ “ အမျိုးသမီး တွေဟာ ရောင်းကုန်မဟုတ်” “ အမျိုးသမီးတွေ အပေါ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုရပ်” ဆိုသည့် ဆိုင်ဘုတ် များကိုင်ဆောင်ကာ ကြွေးကြော်နေကြသည်။
ထိုလှုပ်ရှားမှုသည် နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက် မှ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ရက်နေ့ထိ နိုင်ငံတကာ အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေးနေ့ ၁၆ ရက်တာ လှုပ်ရှားမှု အတွက် စီတန်းလှည့်လည်နေခြင်းဖြစ်သည်။
နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက် မနက်ပိုင်းတွင်ဖြစ်ပြီး အဆိုပါလှုပ်ရှားမှုတွင် တောင်ကြီးမြို့ဒေသခံများ နှင့် အမျိုးသမီး အခွင့်အရေး တက်ကြွ ဆောင်ရွက်သူများ ပါဝင်ကြသည်။
တချို့ဆိုင်းဘုတ် တွင် “ အမျိုးသမီး လုပ်ငန်းခွင် အတွင်း အကြမ်းဖက်မှုရပ်၊ အမျိုးသမီး နဲ့ ကလေး တွေ အပေါ် အိမ်တွင်း အကြမ်းဖက်မှု နဲ့ ညှင်းပန်း မှု မပြုရ” ဟု ရေးသားထားသည်။
၁၉၆၀ ခုနစ်တွင် ဒိုမီနီကန် နိုင်ငံ က စစ်အာဏာရှင် ၏ သတ်ဖြတ်မှု ခံခဲ့ရသည့် နိုင်ငံရေး တက်ကြွ လှုပ်ရှားသူ ညီအမ ၃ ဦး သတ်ခံရသည့်နေ့ကို အကြောင်းပြုခဲ့သည်ဟုသိရသည်။
ထို့ကြောင့် အမျိုးသမီးများ အားလုံး နည်းမျိုးစုံ နှင့် အကြမ်းဖက်ခံရမှု မှ လွှတ်မြောက်ရေး ဆိုသည့် လှုပ်ရှားမှု အနေဖြင့် နိုဝင်ဘာ ၂၅ ရက်နေ့ ကို နိုငံတကာ အမျိုးသမီး များအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေး နေ့ အဖြစ်သတ်မှတ်ခဲ့ကြသည်။
အမျိုးသမီး များအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ဆိုသည်မှာ ပုဂ္ဂလိက ဘဝဖြစ်စေ၊ လူအများရှေ့ ဖြစ်စေ ရုပ်ပိုင်း၊ စိတ်ပိုင်း နှင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အရ ထိခိုက်နစ်နာစေသည့် ပြုမူ ဆောင်ရွက်မှု ဖြစ်သည်။
၁၉၉၁ ခုနစ်ဇွန်လ တွင် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ အမျိုးသမီး များ ခေါင်းဆောင်မှု ဗဟို ဌာန (The Center of Women’s Global Leadership) မှ နိုင်ငံပေါင်း ၂၀ မှ အမျိုးသမီး ၂၃ယောက်ပါဝင်ခဲ့ပြီး အမျိုးသမီးအရေး၊ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် လူ့အခွင့်အရေး အတွက် လိင်ကွဲပြားမှုအပေါ် အခြေခံသည့် အကြမ်းဖက်မှုများ ကို ဆန့်ကျင်သည့် ၁၆ရက်သာ လှုပ်ရှားမှု ကို စတင်ရန်ဖိတ်ခေါ်ခဲ့သည်။
အဆိုပါ လှုပ်ရှားမှုကို တနည်းအားဖြင့် ”ဖဲကြိုးဖြူလှုပ်ရှားမှု” ဟုလည်း ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ တွင် ၁၆ ရက်သာ လှုပ်ရှားမှုကို လွန်ခဲ့သည့် ၂၀၀၀ ဝန်းကျင်တွင် တိတ်တဆိတ် ပြုလုပ်ကျင်းပခဲ့ရာ ၂၀၁၀ ခုနစ်နောက်ပိုင်းတွင် အမျိုးသမီး အဖွဲ့အစည်းပေါင်းများစုပေါင်းပြီး လှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်လာခဲ့ကြသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်ခံရမှု သည် တနှစ်ထက် တနှစ် ပိုများလာသည့် အတွက် အမျိုးသမီးများ အကြမ်းဖက်ခံရမှုအပေါ် ကာကွယ်ပေးသည့် ဥပဒေ တရပ်လိုအပ်ကြောင်း အမျိုးသမီး အခွင့်အရေး ဆောင်ရွက်နေသည့် အဖွဲ့များက ဆိုသည်။
“ အမျိုးသမီးတွေ အပေါ် အကြမ်းဖက်ခံရတာ မရပ်တန့်တဲ့အပြင် အခုနောက်ပိုင်း ပိုတိုးလာပါတယ်။ စစ်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့ဒေသတွေမှာ အမျိုးသမီးတွေ အကြမ်းဖက်ခံနေရတယ်” ဟု သျှမ်းပြည်နယ် တောင်ကြီး သျှမ်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (SNLD) ဒုတိယ ဥက္ကဌ (၂) နန်းမြဦး က ဆိုသည်။
အမျိုးသမီးများ အကြမ်းခံရမှု ရပ်တန့်ဖို့ အတွက် အားလုံး ပါဝင်သင့်ကြောင်း၊ အမျိုးသားများလည်း ပိုပြီး ပါဝင်ဖို့ တိုက်တန်းလှုံ့ဆော်ခြင်းကြောင်း နန်းမြဦး က ပြောသည်။
“ အမျိုးသမီးရေးလို့ ပြောလိုက်ရင် အမျိုးသားတွေက ကိုယ်နဲ့မဆိုင်ဘူးဆိုတဲ့ အမြင်မျိုးရှိကြတယ်။ အမျိုးသားတွေ လည်း ပါမှ ဂျန်ဒါ တန်းတူညီမှု ဖြစ်မယ် ” ဟု နန်းမြဦး ကဆိုသည်။
ထိုနည်းတူ ၁၆ ရက်တာ လှုပ်ရှားမှု အနေဖြင့် သျှမ်းအမျိုးသမီး ဆက်သွယ်လှုပ်ရှားမှု ကွန်ယက် (SWAN) မှလည်း လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ တွင် ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခ များကြောင့် အမျိုးသမီး နှင့် အမျိုးသမီး ငယ်များ ကြုံတွေ့နေ ရသည့် စိန်ခေါ်မှုများကို “Why No Women” “ အမျိုးသမီးတွေ ပါဝင်ခွင့် ဘာကြောင့်မပေးတာရတာလဲ” ဆိုသည့် ကမ်ပိန်းကို လူမှု ကွန်ရက်စာမျက်နှာတွင် ဖော်ပြသွားမည်။
အဆိုပါ ကမ်ပိန်းသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသည့် ပဋိပက္ခများ၏ အကျိုးဆက်များကြောင့် ကျေးလက်နေ အမျိုးသမီးများနှင့် ပြည်သူများ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် လုံခြံုရေးအတွက် ကန့်သတ်ချက်များကို မီးမောင်းထိုးပြသော အနေဖြင့် ၁၆ ရက်တာ လှုပ်ရှားမှုကို တင်ပြခြင်းဖြစ်သည်။
အဘယ်ကြောင့် အမျိုးသမီးများ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်လုံခြံုရေး ကင်းမဲ့နေရသည့် အကြောင်းရင်း (၁၆) ခုနှင့်အတူ အကြံပြုချက် (၁၆) ခုကို နိုင်ဝင်ဘာလ ၂၅ ရက်မှ ဒီဇင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့ထိ SWAN ၏ လူမှု ကွန်ရက်တွင် တင်ဆက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။
အမျိုးသမီးများအပေါ် နည်းပေါင်းစုံဖြင့် အကြမ်းဖက်မှုများဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေသည့် အပေါ် အထူး စိုးရိမ် နေကြောင်း၊ မုဒိမ်းမှုနှင့် အခြားလိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှု များကို မြန်မာပြည်အနှံ့ ရှိ အမျိုးသမီးများ ရင်ဆိုင်နေရသည်မှာ ပိုများလာသည် ဟု လည်း အမျိုးသမီးများအဖွဲ့ချုပ်( မြန်မာနိုင်ငံ) မှ နိုဝင်ဘာ ၂၅ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ရေးသားထားသည်။
“ ကျမတို့ မကြားကောင်းတဲ့ သတင်းတွေ နေ့စဉ်နဲ့ အမျှ ကြားရတယ်။ သက်ငယ်မုဒိမ်းတွေ ဖြစ်တာ များလာတယ်။ ကလေးတွေ ကစ လုံခြံုမှု မရှိတော့ဘူး။ အမျိုးသမီးတွေလုံခြံုမှု မရှိတော့ဘူး” ဟု အမျိုးသမီး များအဖွဲ့ချုပ် (မြန်မာနိုင်ငံ) မှ အထွေထွေ အတွင်းရေးမှူး လွေးပိုးငယ် က ပြောသည်။
“ အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရေး ဥပဒေ ဖြင့်ကာကွယ်ပေး” ဆိုသည့် ဆောင်ပုဒ်နှင့် အညီ အမျိုးသမီးများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရန်၊ တရားမျှတ မှုရရှိစေရန်အတွက် မြန်မာ အစိုးရ အနေဖြင့် စီဒေါ စာချုပ်အရ အမျိုးသမီးများအပေါ် နည်းပေါင်းစုံ အကြမ်းဖက်မှု မှ ကာကွယ်ပေးရန် လိုအပ်သည်။
ထို့အပြင် အမျိုးသမီး များအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု ပပျောက်ရန် အတွက် အစိုးရအနေဖြင့် လိုအပ်သည့် တားဆီးကာကွယ်ရေး အစီအစဉ်များ သုံးစွဲမည့် ငွေကြေး များချမှတ်ဆောင်ရွက်ရန် အမျိုးသမီးများအဖွဲ့ချုပ်(မြန်မာနိုင်ငံ) မှ တိုက်တွန်းတောင်းဆိုလိုက်သည်။
