သျှမ်းပြည် လားရှိုးမြို့နယ် နမ့်ပေါင်ကျေးရွာ အုပ်စု အတွင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် စစ်ရှောင်ထွက်ပြေး သွားရသည့် စစ်ရှောင်များသည် နေအိမ်ပြန်ရောက်သော်လည်း မြေမြှုပ်မိုင်း အန္တရာယ်ကို စိုးရိမ်နေရကြောင်း စုံစမ်းသိရသည်။
ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၁၇ ရက်မှ စတင်ကာ စစ်ရှောင်များသည် နမ့်ပေါင်ကျေးရွာရှိ ဝေဠုဝန်ကျောင်းတိုက်မှ နေရပ်အသီးသီး သို့ ပြန်ရောက်ကြခြင်း ဖြစ်ပြီး လက်ရှိတွင် ယာခင်းအတွင်း မပေါက်ကွဲရသေးသည့် လက်နက်ကြီး နှစ်လုံး မြင်တွေ့ရသည့် အတွက် နေရပ်ပြန် ရောက်သည့် စစ်ရှောင်များက စိုးရိမ်ကြောက်လန့် နေရခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံ အမျိုးသား တစ်ဦးက သျှမ်းသံတော်ဆင့်ကို ပြောသည်။
“ကျနော်တို့ ရွာနားက ယာခင်းထဲမှာ မကွဲသေးတဲ့ လက်နက်ကြီး နှစ်လုံးတွေ့ရတယ်၊ ရွာကို ပြန်ရောက်တာ ၃ ရက်လောက်ရှိပြီ ဖြစ်ပေမယ့် တောထဲ ယာထဲ သွားပြီး အလုပ်လုပ်တာမျိုးတော့ မရှိဘူး၊ မြေမြှုပ်မိုင်းတွေ ကြောက်တယ်လေ၊ သူတို့ ဘယ်နေရာမှာ မြှုပ်ထားမှန်းလည်း မသိတော့ မသွားရဲကြဘူး” ဟု စစ်ရှောင်ပြီး နေရပ်ပြန်ရောက်လာသည့် အမျိုးသား တစ်ဦးက သျှမ်းသံတော်ဆင့်ကို ပြောသည်။
အဆိုပါ စစ်ရှောင်ပြီး ပြန်ရောက်လာသည့် ဒေသခံများသည် နမ့်ပေါင်ကျေးရွာအုပ်စုမှ ကုန်းမုံကျေးရွာ၊ ခုံစုံ (ကုန်းဆုံ) ကျေးရွာ နှင့် ဖာပလန် ကျေးရွာတို့မှ ဒေသခံများ ဖြစ်ကြကြောင်း လည်း သိရသည်။
ပြီးခဲ့သည့် မတ်လ ၁၂ ရက်တွင် ဒေသအတွင်း တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ နှင့် စစ်ကောင်စီတို့၏ ထိတွေ့တိုက်ပွဲကြောင့် အထက်ပါ ရွာ (၃) ရွာမှ ဒေသခံများ နမ့်ပေါင်ရှိ ဝေဠုဝန်ကျောင်းတိုက်သို့ စစ်ရှောင် ထွက်ပြေးရခြင်း ဖြစ်သည်။
“ကျနော်တို့ ဘက်မှာက လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းစုံတယ်၊ အခုချိန်မှာ တိုက်ပွဲက ပြီးသွားပေမဲ့ တိုက်ပွဲ အတွင်းက မြေမြှုပ်မိုင်းတွေ လက်နက်ကြီးတွေကို ကြောက်နေရသေးလို့ ဘယ်မှ မသွားရဲသေးဘူး၊ ဒီမိုင်း အန္တရာယ်တွေကို လက်နက်ကိုင်တွေ လာပြီးရှင်းပေးရင်တော့ ကောင်းတယ်၊ မဟုတ်လည်း ဘယ်နေရာမှာ ရှိလဲ ဆိုတာမျိုးတွေ ပြောပေးစေချင်တယ်” ဟု အထက်ပါ ဒေသခံအမျိုးသားက ဆက်ပြောသည်။
လက်ရှိတွင် ဒေသခံ ရွာသားများသည် တောထွက် မြစ်ချိုး၊ ဟင်းရှာတာမျိုး မလုပ်ရဲကြသည့်အပြင် ကျွဲကျောင်း ၊ နွားကျောင်းလွတ်ရန်အတွက် မြေမြှုပ်မိုင်း အန္တရာယ်များကို စိုးရိမ်ကြောက်လန့်နေရသေးသည့် အကြောင်း ဒေသခံများက ပြောသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ မြေမြှုပ်မိုင်း စောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့၏ ၂၀၂၀ ခုနှစ် အထိ အစီရင် ခံစာအရ မြေမြှုပ်မိုင်း နှင့် စစ်ကျန် ပေါက်ကွဲ ပစ္စည်းများကြောင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှု၊ သေဆုံးမှု စုစုပေါင်း ၃၆၈ ခု ရှိနေပြီး သျှမ်းပြည်သည် ထိခိုက်၊ ဒဏ်ရာရမှု အများဆုံးအဖြစ် (၁၂၁) ခုရှိနေကြောင်း သိရသည်။
ဒေသအလိုက်အနေဖြင့် သျှမ်းပြည်တွင် မြေမြှုပ်မိုင်းနင်းမိသူ (၄၂) ရာခိုင်နှုန်းရှိခဲ့ပြီး၊ စစ်ကိုင်းတိုင်းတွင် (၁၂) ရာခိုင်နှုန်း၊ ရခိုင်တွင် (၁၁) ရာခိုင်နှုန်း၊ ကချင်တွင် (၁၀) ရာခိုင်နှုန်း နှင့် ကရင်တွင် (၇) ရာခိုင်နှုန်းရှိပြီး သျှမ်းပြည်သည် အများဆုံးဖြစ်ကြောင်းသိရသည်။
မိုင်းအန္တရာယ်လျော့ချရေး အသိပညာပေး လုပ်ငန်းများကို နိုင်ငံတော် အဆင့် အာဏာပိုင်များ တရားဝင်ခွင့်ပြုချက်ဖြင့် ပြည်တွင်း စစ်ဖြစ်ပွားနေသည့် နေရာဒေသများ၌ ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ပါက မိုင်းအန္တရာယ်လျော့ချမှု အတွက် အကောင်းဆုံး ဖြစ်နိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်းလည်း မြန်မာနိုင်ငံ မြေမြှုပ်မိုင်း စောင့်ကြည့်လေ့လာရေး အဖွဲ့က ထုတ်ပြန် ပြောဆိုထားသည်။
အဆိုပါ ဒေသအတွင်း လှုပ်ရှားနေသည့် လက်နက်ကိုင် တပ်ဖွဲ့များ အနေဖြင့် စစ်ကောင်စီ တပ်ဖွဲ့အပြင် ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ MNDAA ၊ တအာင်း (ပလောင်) တပ်ဖွဲ့ TNLA နှင့် သျှမ်းပြည် တပ်မတော် SSPP/SSA တို့က သွားလာလှုပ်ရှား နေလျက်ရှိကြောင်း သိရသည်။
