မေး/ဖြေကဏ္ဍ

သျှမ်းပြည် ကွန်ဟိန်းမြို့နယ်၊ ကာလိမြို့ လွယ်တိုင်းလီဒေသတွင် အခြေစိုက်ထားသည့် “ကော်တိုင်း” အဖွဲ့အစည်းသည် သျှမ်းလူငယ် မျိုးဆက်သစ်များအတွက် ပညာရေးနှင့် လူငယ်စွမ်းရည် မြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းများကို ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှ စ၍ (၂၅)နှစ်တိုင်တိုင် တစိုက်မတ်မတ် ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်လာခဲ့သည့် လူမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကော်တိုင်း (ၵေႃတႆး - Kaw Dai Organization) အဖွဲ့အစည်းမှ လုပ်ဆောင်နေသည့် ပညာရေးလုပ်ငန်းစဉ်များတွင် အခြေခံပညာရေး ကဏ္ဍ၌၂၀၀၅ ခုနှစ်မှ စတင်ပြီး မိခင်ဘာသာစကားအခြေပြု သင်ကြားရေးစနစ်ဖြင့် သျှမ်းအမျိုးသားကျောင်းများ (ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ့်ၸၢတ်ႈ - Shan National School) ကို ဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့သည်။ အဆင့်မြင့်ပညာ ကဏ္ဍတွင်လည်း ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သည့် သျှမ်းကွန်မြူနတီကောလိပ် (ၸၼ့်ၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး - Shan Community College) တွင် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ၊ လူမှုရေးသိပ္ပံ၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးနှင့် ဥပဒေ ဘာသာရပ်များကို ၃ နှစ်တာ လေ့လာပြီးကျောင်းသား/သူများအနေဖြင့် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ချိတ်ဆက်ထားသည့် အဆင့်မြင့်တက္ကသိုလ်တွင် ၂ နှစ်ထပ်မံ တက်ရောက်ကာ နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြု ဘွဲ့လက်မှတ်များ ရယူနိုင်သည်။ “ကော်တိုင်း” အဖွဲ့အစည်း၏ (၂၅)နှစ်ပြည့် ငွေရတုအထိမ်းအမှတ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် အခက်အခဲ စိန်ခေါ်မှုများ၊ အောင်မြင်မှုများနှင့် သျှမ်းလူငယ်များအတွက် ပညာရေးအခွင့်အလမ်းများအကြောင်းကို သျှမ်းသံတော်ဆင့်မှ စိုင်းခွမ်မိန်းက ကော်တိုင်း ဗဟိုကော်မတီ အဖွဲ့ဝင်နှင့် သျှမ်းကွန်မြူနတီကောလိပ် ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ  နန်းဟျှိုးဆိုင်နှင့် ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားသည်။ မေး။         ။ ပထမဆုံးအနေနဲ့  ကော်တိုင်း အဖွဲ့အစည်း အကြောင်းကို မိတ်ဆက်ပေးပါဦးခ။ ဖြေ။         ။ ကော်တိုင်း အကြောင်းကို မိတ်ဆက်ပေးရမယ်ဆိုရင် ကော်တိုင်း က Community Based Organization ပါ၊ လူမှုအခြေပြု အဖွဲ့အစည်း ဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့ ရည်မှန်းချက် ပန်းတိုင်ကတော့ အခြား CSO ၊ CBO နည်းတူ အားလုံးက ငြိမ်းချမ်းရေးကို လိုလားတယ်။တိုင်းရင်းသားအားလုံး သဟဇာတ ရှိရှိနဲ့ အချင်းချင်း လေးစားအသိအမှတ်ပြုပြီးတော့ သဟဇာတရှိရှိ နိုင်ငံရေးစနစ်တစ်ခု တည်ဆောက်ဖို့၊ ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီ ပြည်ထောင်စု တည်ဆောက်ဖို့ ကျမတို့ လိုလားတယ်။ ဒီဟာ ဖြစ်ပေါ်လာဖို့ဆိုရင် ကျမတို့ လုပ်ရမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တွေက အများကြီးရှိတယ်။ အဲ့ထဲမှာက ဥပမာ CSO ၊ CBO တွေဆိုရင် စွမ်းရည်မြှင့်တင်ရေး လုပ်ငန်းတွေ၊ လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းနဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေဆိုရင် နည်းလမ်းမျိုးစုံနဲ့ လုပ်နေကြတဲ့အချိန်မှာ ကျမတို့ ကော်တိုင်း ကတော့Community Empowerment နဲ့ Youth Empowerment ၊ လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ လူငယ်စွမ်းရည် မြှင့်တင်ရေးအပိုင်းကို အဓိက ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်တယ်။ ကော်တိုင်းက ကျမတို့ ယုံကြည်ချက်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Community (လူမှုအဖွဲ့အစည်း) မှာ Power (အာဏာ) ရှိရမယ်။ လူထုဆီမှာ အင်အားရှိရမယ်။အဲ့ဒါတွေ ရှိမှသာ ကျမတို့ လိုချင်တဲ့ ပန်းတိုင်ကို ရောက်နိုင်မယ်။ အဲ့ကြောင့် ကျမတို့ လုပ်ငန်းထဲမှာ Social Transformation အောက်မှာဆိုရင်ပညာရေး Education က မရှိမဖြစ် လိုအပ်တဲ့ sector အကြီးကြီးတစ်ခုဖြစ်တယ်။ အဲ့ကြောင့် ကျမတို့ ကော်တိုင်းက Community Empowerment လုပ်တဲ့နည်းနဲ့ Youth Empowerment လုပ်တဲ့နေရာမှာ Education ပညာရေးအပိုင်းကို ရွေးပြီးတော့ လုပ်ဆောင်တာ။ ပရိုဂရမ်တွေ အများကြီး ရှိတဲ့အထဲမှာ သျှမ်းအမျိုးသားကျောင်း (Shan National School) ဆိုရင်အခြေခံ ပညာရေးကို လုပ်ဆောင်တယ်။ သျှမ်းကွန်မြူနတီကောလိပ် (Shan Community College) ဆိုရင် အဆင့်မြင့် ပညာ‌ရေးကို လုပ်ဆောင်တယ်။ နောက်ပြီးတော့ လားရှိုးမှာ အခြေစိုက်ထားတဲ့ Community Learning Center မှာဆိုရင်လည်း Community Empowerment ကို ဦးစားပေးလုပ်ဆောင်နေတာ ရှိတယ်။ အဲ့ကြောင့် ကျမတို့ လိုချင်တဲ့ ပန်းတိုင်ကို ရောက်ဖို့ဆိုရင် တခြားတိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ အတူတူ၊ တခြား Stakeholder တွေနဲ့ အတူတူ ကော်တိုင်းက Community Empowerment နဲ့ Youth...

သျှမ်းပြည် နမ္မတူမြို့တွင် တအာင်းအမျိုးသမီးအဖွဲ့အစည်း (TWO)မှ ဦးဆောင်ပြီး ပထမအကြိမ် တအာင်းအမျိုးသမီးဖိုရမ်ကို ၂၀၂၄ ခုနှစ် မတ်လ ၂၈ နှင့် ၂၉ ရက် နှစ်ရက်တိုင်တိုင် နမ္မတူမြို့တော်ခန်းမတွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သည်။ တအာင်း(ပလောင်) အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် TNLA သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားသော နမ္မတူမြို့တွင် ကျင်းပသည့် ၎င်းဖိုရမ်သို့ နမ့်ဆန်၊...

သျှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ဟိုပုံး၊ ဆီဆိုင်နှင့် လွိုင်လင်မြို့နယ်တွေမှာ ပအိုဝ်းအမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် PNLA နဲ့ စစ်ကောင်စီတို့အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားလာတာ ယခုဆိုရင် ၂ လကျော်ကြာ လာပြီးဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီတိုက်ပွဲတွေကြောင့် ကိုယ့်နေရပ်အိုးအိမ်စည်းစိမ်ဥစ္စာပစ္စည်းများကို စွန့်ပစ်ပြီး ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေရတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်ဦးရေတွေကလည်း သိန်းဂဏာန်းအထိ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ မြင့်တက်လာနေပါတယ်။ သျှမ်းတောင်က စစ်ဘေးရှောင်တွေရဲ့အခြေအနေ ပတ်သက်ပြီး...

တစ်နိုင်ငံလုံး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA)ကို လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် (၇)ဖွဲ့တို့၏ မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးကို ထိုင်းနိုင်ငံ ချင်းမိုင်မြို့တွင် မတ်လ (၁၇)နှင့် (၁၈)ရက်တို့တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ ၂ ရက်တာ ကျင်းပခဲ့သည့် မျက်နှာစုံညီ အစည်းအဝေးတွင် လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခြေအနေကို သုံးသပ်ခြင်းအပြင် စုဖွဲ့မှုပုံစံအသစ်အတွက်...

စဝ်ဟန်ယောင်ဟွေသည် ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှ စတင်ခဲ့သည့် မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွင် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ၊နယ်စပ်တလျှောက်ရှိ အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများကို အမျိုးသား ပြန်လည် သင့်မြတ်ရေး ခေါင်းစဉ်ဖြင့် ကူညီထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည့် မြန်မာ့ငြိမ်းချမ်းရေး ဦးဆောင်သူတစ်ဦး ဖြစ်သည်။

စစ်မှုထမ်းဥပဒေအကြောင်းတွေ ၊ သျှမ်းပြည်အတွင်း ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ပဋိပက္ခတွေ လူမျိုးရေးပြဿနာတွေန သျှမ်းလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေအနေနဲ့ ဘယ်လိုပြုပြင်သင့်လဲ၊ သျှမ်းလူငယ်တွေ လက်ရှိ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရတဲ့ အကြပ်ရိုက်မှုတွေကဘာတွေလဲဆိုတာကို သျှမ်းနိုင်ငံရေးသုတေသီ စိုင်းဝမ်းစိုင်းကို သျှမ်းသံတော်ဆင့် ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။ မေး။ ။ စစ်ရေးရှုံးနိမ့်နေတဲ့ စစ်ကောင်စီက စစ်မှုထမ်းဉပဒေကို အတည်ပြု ကျင့်သုံးလိုက်တဲ့ အပေါ်မှာ ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။ ဖြေ။...

s

သျှမ်းပြည် မူဆယ်မြို့နယ်ရှိ ပန်ဆိုင်း(ကြူကုတ်)မြို့ကို “၁၀၂၇ စစ်ဆင်ရေး”အတွင်း ၂၀၂၃ နိုဝင်ဘာလ ၂ ရက်မှ စတင်ပြီး ကိုးကန့်တပ်ဖွဲ့ MNDAA က သိမ်းပိုက်ထိန်းချုပ်ထားခဲ့သည်။ မြန်မာ-တရုတ် နယ်စပ်ရှိ ပန်ဆိုင်း(ကြူကုတ်)မြို့ကို ရပ်ကွက် ၅ ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ် အထွေထွေ အုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန...

သျှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း တိုက်ပွဲသည် ပြီးခဲ့တဲ့ ဇန်နဝါရီလ ၂၁ ရက်က ဟိုပုံးမြို့နယ် စံဖူးကျေးရွာမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ ပအိုဝ်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး တပ်မတော်ရဲ့ PNLA ယာဉ်ကြောင်းကို ပိတ်ဆို့ ဟန့်တားခြင်းကြောင့် စစ်ကောင်စီ စစ်ပတ်နှင့်ပူးပေါင်းထားသော အသွင်းပြည့်ပြည်သူ့စစ် PNO နှင့် PNLA တို့အကြား တိုက်ပွဲစတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထိုဖြစ်စဉ်အပြီး နောက်တစ်ရက်...

ကရင်နီ(ကယား) ပြည်နယ်တွင် နိုဝင်ဘာလ(၁၁)ရက်နေ့မှ စတင်ဆင်နွှဲခဲ့သော “၁၁.၁၁ စစ်ဆင်ရေး”သည် ကရင်နီတော်လှန်ရေး တပ်ဖွဲ့များဖြစ်ကြသည့် KA ၊ KNDF ၊ KNPLF ၊ မြို့ပြတော်လှန်ရေးတပ်ဦး(URF)၊ အလယ်ပိုင်းတိုင်း ရှမ်းတောင်စစ်ဒေသခွဲ နှင့် ကယား(ကရင်နီ)စစ်ဒေသခွဲ PDF တပ်ရင်းများ အားလုံးပူးပေါင်း၍ စစ်ကောင်စီတပ်များကို ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည့်...